بهترین ویژگی ها و مهارت های یک معلم زبان چیست؟
داشتن تسلط عالی بر یک زبان، به‌تنهایی کافی نیست تا کسی را به یک معلم زبان خوب و ماهر تبدیل کند. معلمی که در حرفه آموزش زبان به جایگاه و محبوبیت و تسلط زیادی می‌رسد، لازم است ویژگی‌ها و مهارت‌های زیادی داشته و در خود پرورش دهد.
در این مقاله قرار است به ویژگی‌ها و مهارت های یک معلم زبان بپردازیم و ببینیم که یک معلم خوب چه ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های فنی‌ای دارد. با ما همراه باشید.
در ادامه می‌خوانید:
مهارت های یک معلم زبان خوب چیست؟
در یک دسته بندی کلی، می‌توان گفت که لازم است معلم‌های زبان در دو حوزه، مهارت‌های قابل توجهی داشته باشند: مهارت‌های شخصیتی و مهارت‌های فنی و تکنیکی.
مقالات مرتبط:
در ادامه به هر کدام از این مهارت‌ها و ویژگی‌ها به‌طور کامل اشاره می‌کنیم:
۱. ویژگی های شخصیتی یک معلم زبان
معلم‌ها هر روز با زبان‌آموزان در سنین مختلف و توانایی‌های ذهنی و زبانی گوناگون در ارتباط هستند. بنابراین باید ویژگی‌های شخصیتی خاصی داشته یا در خود پرورش دهند که بتوانند یک کلاس زبان را به‌خوبی مدیریت کنند. این ویژگی‌ها عبارتند از:
مهارت‌های برقراری ارتباط
برای ایجاد ارتباط مثبت و نزدیک با زبان‌آموزان، لازم است معلم به آنچه آنها می‌گویند، توجه کامل داشته باشد و علاقه نشان دهد. همچنین باید تلاش کند علایق و نیازهای آنها را درک کند تا بتواند به بهترین شکل ممکن آموزش‌ها و مفاهیم زبانی را به آنها انتقال دهد.
توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان و ایجاد دوستی ازطریق وسایل کمک آموزشی زبان مانند داستان‌ها، فیلم‌ها و عکس‌ها برای معلمان زبان حائز اهمیت است.
بیشتر بخوانید: نقش ارتباطات در یادگیری زبان
موازنه میان دانش زبانی و مهارت‌های تدریس، همراه با توانایی برقراری ارتباط شخصی با زبان‌آموزان، معیارهای اصلی برای تبدیل شدن به یک معلم زبان برتر محسوب می‌شوند. یک معلم زبان خوب باید بتواند زبان تخصصی را با استفاده از روش‌های مناسب و جذاب به زبان‌آموزان آموزش دهد تا آنها بتوانند به‌صورت مؤثر با زبان در موقعیت‌های واقعی برخورد کنند.
مهم‌ترین چالش در ایجاد ارتباط مؤثر با زبان‌آموزان، فهم هدف اصلی آنها برای یادگیری زبان است و معلم باید تلاش کند تا این هدف را به طور جدی پیگیری کند.
بیشتر بخوانید: چالش ها و مشکلات یک معلم زبان و شغلش
توانمند در ایجاد اشتیاق در زبان آموزان
آیا تا به حال سر یک کلاس و در زمان تدریس معلم خوابتان گرفته است؟! اگر این موقعیت برایتان پیش آمده، احتمالاً معلم شما مهارت‌های ایجاد انگیزه و شوق در کلاس را نداشته است.
اگر معلم زبان هستید، امیدواریم که عاشق زبان باشید.
معلمان پرشور معلمان شادی هستند. آنها یک محیط یادگیری مثبت ایجاد می‌کنند که در آن زبان‌آموزان مشتاق یادگیری هستند و دوست دارند دانش خود را به اشتراک بگذارند.
هدف شما این است که زبان‌آموزان را در طول جلسات کلاس متمرکز نگه دارید. به شما قول می‌دهیم تا زمانی که بتوانید کلاستان را سرگرم‌کننده، فعال و تعاملی نگه دارید و هر بار با خلاقیت تازه‌ای مطالب را تدریس کنید، در این زمینه موفق خواهید شد.
انرژی‌ای که شما صرف می‌کنید، همان چیزی است که میل زبان‌آموزان را برای یادگیری افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال اگر در حال تدریس زبان فرانسه هستید، چرا به‌جای تدریس صرف مطالب کتاب درسی، یک کلاس مهیج نداشته باشید که در آن آهنگ‌های فرانسوی را بخوانید و سپس اشعار را رمزگشایی کنید؟
مسئوليت‌پذیری
یک معلم خوب به زبان‌آموز القا می‌کند که لازم است در قبال هرگونه بی‌نظمی و نادیده گرفتن تکالیف کلاسی پاسخگو باشد؛ در غیر این صورت پیشرفت خودش و رفتن به مراحل و سطوح بالاتر زبان به تعویق می‌افتد.
از مهم‌ترین مهارت های یک معلم زبان این است که به‌طرز موثری و در طول همان جلسات اول، وظایف خود و زبان‌آموزان را تبیین کند و با مسئولیت‌پذیر بودن خودش، مسئولیت‌پذیری را به شاگردان هم بیاموزد.
بیشتر بخوانید: وظایف یک معلم خصوصی زبان
هماهنگی با پیشرفت زبان‌آموزان
کلاس‌های یادگیری زبان در سطوح و مراحل مختلف تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. یک معلم زبان حرفه‌ای باید بتواند مراحل مختلف رشد و پیشرفت زبان‌آموز را درک کند و با ایده‌های مؤثر در آموزش، بهترین روش‌های سفارشی برای بهبود ذهنیت زبان‌آموزان مختلف را ارائه دهد.
داشتن صبر و حوصله
یادگیری همواره زمان بر است و این موضوع به‌ویژه در آموزش زبان بسیار اهمیت دارد.
برخی از زبان‌آموزان ممکن است در سطح کاملاً مبتدی وارد دوره شوند یا حتی در سطوح بالاتر هم دانش کمی از زبان داشته باشند. این زبان‌آموزان معمولاً به علت نداشتن اعتماد به نفس، بیشتر به کمک شما نیاز دارند. به‌عنوان یک معلم، این که بتوانید تشخیص دهید یادگیرنده چه می‌داند و چه نمی‌داند بسیار حائز اهمیت است.
لازم است شما به زبان‌آموز جرأت یادگیری بدهید و از او بخواهید با وجود نقص‌ها و اشتباهاتش، شجاعت ادامۀ یادگیری را داشته باشد. در این مسیر، صبوری معلم‌ها اهمیت زیادی دارد. اگرچه ممکن است گاهی صبر کردن در مسیر آموزش بسیار دشوار شود، اما دیدن پیشرفت زبان‌آموزان و احساس موفقیت و کامیابی حاصل از صبوری و تلاش مداوم، ارزش آن را دارد.
بیشتر بخوانید: آیا شغل معلم زبان خوب است؟ مزایا و معایب شغل معلم زبان
امیدوار بودن
میزان امیدواری شما به‌عنوان معلم، اثرات قابل توجهی بر روی زبان‌آموزان دارد و می‌تواند آنها را ترغیب به یادگیری زبان کرده و به آنها اعتماد به خود و قدرت یادگیری بدهد.
در این راستا استفاده از نشانه‌های انگیزشی و سازنده در کلاس می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
این نشانه‌ها شامل گفتن جملاتی مثل «کارت خیلی خوب بود»، نکته‌ای که گفتی عالی است. می‌توانی بیشتر توضیح دهی؟»، «به این سرعت یاد گرفتید!» و… به زبان‌آموز می‌شود.
شنیدن این تشویق‌ها اعتماد به نفس زبان‌آموزان را افزایش می‌دهد و آنها را به ادامه یادگیری مشتاق‌تر می‌کند.
بیشتر بدانید: مهم ترین ویژگی های معلمان تاثیرگذار
۲. مهارت‌های تکنیکی و فنی یک معلم زبان
علاوه بر داشتن ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری خاص، از مهم‌ترین مهارت های یک معلم زبان این است که توانایی‌های فنی و تکنیکی خود را نیز ارتقا دهد. تدریس در دنیایی که با پیشرفت روزافزون تکنولوژی مواجه است، نیاز به مهارت‌هایی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود:
مهارت‌های تدریس
هر معلم مؤثری که به‌عنوان فردی حرفه‌ای شناخته می‌شود، توانایی ارتقای زندگی زبان‌آموزان به سمت بهتر را دارد.
برای این منظور، داشتن مهارت‌های بین فردی خوب به همراه توانایی صحبت کردن مؤثر و ارائه قوی ضروری است.
معلمان باید برای ارائه‌های کلاسی و تدریس مطالب خود به‌خوبی آماده شده و اطمینان حاصل کنند که تمام مطالب مفید و ضروری را به افراد حاضر در کلاس منتقل می‌کنند.
همچنین، تمایل به کار گروهی نیز برای یک معلم اساسی است.
ارائه بازخورد به‌موقع و مناسب در مورد رفتار و عملکرد زبان‌آموزان نیز جزو مهارت‌های آموزشی مؤثر برای معلمان زبان است.
شخصی‌سازی یادگیری
آیا می‌توانید بسته به نیازهای خاص هر کلاس تدریس مشخصی ارائه دهید یا خیر؟
هر فردی متفاوت یاد می‌گیرد. شما به‌عنوان یک معلم زبان نمی‌توانید به زبان‌آموزان بازه‌های سنی مختلف، با سبک تدریس یکسان آموزش بدهید. تغییر محیط کلاس به روشی برای سفارشی کردن یادگیری می‌تواند برای زبان‌آموزان بسیار مفید باشد و منجر به افزایش انگیزه آنها شود. فهمیدن این که کدام روش یادگیری، ازجمله بصری، صوتی یا حتی حرکتی، برای آنها بهترین است، بدون شک کمک‌کننده خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تفاوت تدریس خصوصی زبان برای کودکان و بزرگسالان در چیست؟
بنابراین لازم است معلم بتواند با زبان‌آموز ارتباط برقرار کرده و بعد از شناخت کامل آنها طی جلسه‌های اول کلاس، تدریس شخصی‌سازی شده داشته باشد. به همین دلیل هم هست که بسیاری از معلمان، تدریس خصوصی زبان را ترجیح می‌دهند؛ چون شناخت ویژگی‌ها و علایق یک زبان‌آموز و ارائه تدریس مناسب او، ساده‌تر است.
بیشتر بخوانید: چگونه برای تدریس خصوصی زبان آموز پیدا کنیم؟
تشویق زبان‌آموزان به مشارکت در فعالیت‌های کلاسی
مطالعات نشان داده‌اند که تشویق زبان‌آموزان به مشارکت در فعالیت‌های کلاسی، مستقیماً منجر به فراگیری بهتر زبان می‌شود. زبان‌آموزان منفعل و ساکت به احتمال زیاد به اندازه کسانی که به‌طور فعال و منظم در کلاس شرکت می‌کنند، یاد نمی‌گیرند.
اشتباهات در فرایند یادگیری زبان جدید طبیعی هستند. درواقع اشتباهات بهترین معلمان ما هستند. بنابراین زبان‌آموزان خود را تشویق کنید تا اشتباه کنند و به‌آن‌ها اطمینان دهید که بعد از هر اشتباه چیز جدیدی یاد خواهند گرفت. توجه داشته باشید که زبان‌آموزان زمانی که احساس کنند مورد احترام قرار می‌گیرند، بیشتر در فعالیت‌های کلاسی مشارکت خواهند کرد.
استفاده از تکنولوژی و ابزارهای جدید در آموزش زبان
تکنولوژی به‌طور گسترده در تمام جوانب زندگی و آموزش الکترونیکی در کلاس‌های ترکیبی (کلاس‌های درس با استفاده از فناوری) تأثیرگذار بوده و روش‌های آموزش زبان را به طرز قابل توجهی تغییر داده است.
یکی دیگر از مهم‌ترین مهارت های یک معلم زبان، توانایی استفاده به‌موقع و به‌جا از تکنولوژی و فناوری‌های نوین برای تدریس زبان است.
در حال حاضر، معلمان به میزان زیادی به رایانه‌های رومیزی، لپ‌تاپ‌ها و حتی تبلت‌ها نیاز دارند تا در وظایف اصلی خود موفق باشند.
همچنین برای آنها آشنایی با فناوری‌های مرتبط با کامپیوتر، ازجمله ارتباط‌های اینترنتی، ایمیل، کنفرانس‌های دسکتاپ، هوش مصنوعی و… ضروری است.
بیشتر بخوانید: استفاده از تکنولوژی و فناوری های روز دنیا در تدریس زبان
لازم است معلمان با این ابزارها آشنا باشند تا بتوانند در زمان مناسب و بسته به موقعیت از هر کدام استفاده کنند:
- مهارت استفاده از نرم‌افزارهای واژه پرداز (مثل word)
تسلط بر بهترین واژه‌پردازها برای ایجاد ارتباطات کتبی با همکاران و زبان‌آموزان و ساختن جزوه‌های طولانی و منسجم یا طراحی آزمون‌های مختلف ضروری است.
- مهارت استفاده از اکسل (یا شیت آنلاین)
استفاده از برنامه‌های صفحه‌گسترده برای انجام وظایف آموزشی مختلف مانند جمع‌آوری نمرات و ترسیم داده‌ها ضروری است.
- مهارت ارائه‌های الکترونیکی
لازم است یک معلم زبان مهارت ایجاد ارائه‌های الکترونیکی جذاب و موثر برای کلاس‌ها در نرم‌افزارهایی مثل پاورپوینت را داشته باشد.
- مهارت‌های جستجوی حرفه‌ای در اینترنت
در دنیایی که منابع مختلف روی اینترنت وجود دارند، یک معلم زبان حتماً باید توانایی جستجوی اطلاعات دقیق و منابع آموزشی مورد نیاز خود در اینترنت و وب سایت‌های مختلف را داشته باشد.
- مهارت‌های مدیریت ایمیل
تسلط بر ارسال و دریافت پیام‌های ایمیل و استفاده از ویژگی‌های آن نیز برای معلمان زبان ضروری است.
- مهارت استفاده از شبکه‌های اجتماعی مختلف
امروزه تقریباً همه افراد حداقل در یک شبکه اجتماعی حضور دارند. بنابراین لازم است معلمان زبان هم حتی اگر قصد تولید محتواهای آموزشی برای این شبکه‌ها را ندارند، نحوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی معروف و پرمخاطب را یاد بگیرند تا بتوانند اطلاعات مورد نیاز خود را از ان‌ها دریافت کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین شبکه های اجتماعی برای یادگیری زبان
- استفاده از هوش مصنوعی و ابزارهای مختلف آن
ابزارهای هوش مصنوعی مختلفی در سال‌های اخیر به وجود آمده‌اند که کار را برای معلمان راحت‌تر می‌کنند؛ از ابزارهای ویرایش عکس و تولید ویدئو گرفته تا ابزارهای تولید محتوا و پاسخگویی به سؤالات و چت آنلاین.
در دنیای امروز و برای این که یک معلم بتواند با هوش مصنوعی رقابت کرده و شغل خود را از دست ندهد، لازم است بتواند به‌طرز هوشمندانه و خلاقانه‌ای هوش مصنوعی را به خدمت گرفته و از آن برای بهبود مهارت‌ها و کیفیت کار خود استفاده کند.
در این مقاله‌ها درباره هوش مصنوعی، ابزارهای آن و نحوه استفاده از آنها در کلاس‌های زبان بیشتر می‌آموزید:
- چگونه تدریس زبان را شروع کنیم؟ ۷ راهکار برای افزایش درآمد معلمان زبان
- هوش مصنوعی به کمک مدرس های زبان می آید
- تأثیرات هوش مصنوعی بر آموزش و یادگیری
- مزایا و راه های استفاده از هوش مصنوعی در کلاس های زبان
- آینده یادگیری زبان چگونه خواهد بود؟
یادگیری مستمر و بهبود مهارت‌ها
برای تبدیل شدن به بهترین معلم، نیازمند داشتن روحیه یادگیرندگی مداوم هستید. بسیار مهم است که معلمان همیشه در حال بهبود مهارت‌ها و دانش زبانی خود بوده و به‌روز باشند. معلمان درواقع دانشجویان مادام‌العمر هستند و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند تا نقش یادگیرنده را نیز ایفا کنند.
در این زمینه اقداماتی ازقبیل بررسی روش‌های خود در تدریس، یادگیری از همکاران و آشنایی با جدیدترین روش‌های تدریس می‌تواند کمک‌کننده باشد.
وظیفه معلمان زبان محدود به اصلاح گرامر و افزایش دایره واژگانی‌شان نیست، بلکه لازم است در مورد آداب و رسوم، سنت‌ها و تاریخ آموزش و زبانی که تدریس می‌کنند هم اطلاعات کافی و به‌روز داشته باشند.
اطلاعات جالب و هیجان‌انگیز درباره افراد مشهور محلی یا رویدادها می‌تواند زبان‌آموزان را ترغیب به تحقیقات و مطالعه خودکار کند و در نتیجه مهارت‌های زبانی‌شان را بهبود بخشد.
داشتن تخصص موضوعی
هر معلمی در حوزه خاصی از مهارت‌های یک زبان متخصص است و معلمان اثربخش با تجربه تدریس بلندمدت، موضوعات مورد علاقه‌شان را با تمرکز بیشتری دنبال می‌کنند تا در آن موضوعات و حوزه‌ها صاحب‌نظر شوند.
تخصص موضوعی باعث تشویق دانش‌آموزان به مطرح کردن سؤالات و جلسات کلاسی جذاب‌تر می‌شود.
وقتی دانش‌آموزان سؤالات تصادفی و خارج از درس می‌پرسند، بهتر است معلمان بتوانند به آنها پاسخ‌های درست و قانع‌کننده دهند و اگر پاسخ را نمی‌دانند، صادقانه بگویند و علاقه‌مند باشند که پاسخ صحیح را پیدا و به شاگردان خود با اطمینان اعلام کنند که به سؤالاتشان پاسخ خواهند داد.
استفاده از منابع آموزشی متعدد
یادگیری زبان جنبه‌های مختلفی ازجمله خواندن (ریدینگ)، نوشتن (رایتینگ)، شنیدن (لیسنینگ) و حرف زدن (اسپیکینگ) دارد. به همین دلیل لازم است که شما هم به‌عنوان معلم، برای تدریس این مهارت‌ها از منابع متنوعی استفاده کرده و صرفاً به یک یا دو منبع اکتفا نکنید.
به‌عنوان مثال در کنار کتاب‌های آموزشی، از پادکست‌ها و کانال‌های YouTube می‌توان به‌عنوان منابع تکمیلی جذابی برای بهبود مهارت‌های گوش دادن استفاده کرد.
مدیریت زمان
تسلط به مهارت‌های مدیریت زمان، کلیدی برای ارائه آموزش باکیفیت به زبان‌آموزان و برآورده کردن نیازهای یادگیری آن‌هاست. تدریس زبان جنبه‌های مختلفی دارد، اما زمان کلاس‌ها محدود است.
استفاده از مهارت‌های برنامه‌ریزی روشن و دقیق به شما امکان می‌دهد که هدف هر کلاس را به‌وضوح مشخص کنید. برنامه‌ریزی از قبل به شما اطمینان می‌دهد که در هر کلاس، به آنچه قرار است تدریس کنید، مسلط هستید.
معلمان مؤثر باید برنامه‌ریزی استراتژیکی برای ارائه تکایف کلاسی داشته باشند. داشتن ساختار اصولی و منظم برای تکالیف به شاگردان کمک می‌کند تا بهترین استفاده از زمان کلاس‌ها را داشته باشند.
ارزیابی
یک معلم زبان ماهر، نه‌تنها می‌تواند ارزیابی‌های کلاس خود را به خوبی انجام دهد، بلکه می‌تواند از این ارزیابی‌ها کمک بگیرد تا نحوۀ تدریس خود را ارتقا دهد. معلمی که نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی درک کند، قادر خواهد بود تغییرات لازم را در روش‌های تدریس خود ایجاد کند.
انعطاف‌پذیر بودن در انتخاب یا تغییر روش‌های تدریس و این که معلم به‌طور مداوم در حال ارزیابی عملکرد خود در فضای کلاس‌های مختلف باشد، یکی از مهارت‌های ضروری برای هر معلمی است.
مقالات مرتبط:
سخن پایانی
برای اینکه معلمی موثر باشید، لازم است بتوانید زبان‌آموزان را تشویق و حمایت کنید تا برای مقابله با هر چالشی که یادگیری زبان برای آنها ایجاد می‌کند به‌خوبی آماده شوند. با تمرین برای کسب مهارت‌های یک معلم زبان که در این مقاله به‌طور کامل به آنها اشاره شد، همیشه عنوان معلمی مؤثر را به خود می‌گیرید که به روش‌های مختلف به زبان‌آموزان کمک می‌کند و برایشان الهام‌بخش است.
مقالات مرتبط: چگونه مهارت و تجربه یک معلم زبان را بسنجیم؟
منابع:
