تصحیح اشتباهات زبان آموزان و ارائه فیدبک | روش های تصحیح اشتباهات
همه ما تجربه شکست و اشتباه را داریم. اشتباه لازمۀ یادگیری هر مهارتی در زندگی است. این موضوع درباره‌ی یادگیری یک زبان جدید هم صدق می‌کند.
تصحیح اشتباهات زبان آموزان و ارائه فیدبک یا بازخورد به آن‌ها، یکی از روش‌های مدرن تدریس زبان برای مدرسان خصوصاً در کلاس‌های خصوصی زبان و راهی برای تثبیت یادگیری است. اما چطور این اشتباهات را به زبان‌آموزانمان گوشزد کنیم که موثر واقع شوند؟
در این مقاله نکات مهمی در مورد تصحیح اشتباهات و ارائه فیدبک به زبان‌آموزان ارائه می‌دهیم. اگر قصد دارید در تدریس زبان موفق باشید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
در ادامه می‌خوانید:
- ۱۰ عادت نادرست زبان‌آموزان در یادگیری زبان
- روش‌های تصحیح اشتباهات زبان‌آموزان
- نکات حائز اهمیت در ارائه فیدبک در کلاس‌های زبان
- چطور می‌توانم اشتباهات زبان‌آموزانم را به حداقل برسانم؟
- سخن پایانی
۱۰ عادت نادرست زبان‌آموزان در یادگیری زبان
زمانی که به تدریس زبان مشغول می‌شوید، خواهید دید که برخی اشتباهات زبان‌آموزان در زمان یادگیری هر زبانی یک الگوی تکراری دارد. از آنجایی که یادگیری یک زبان خارجی بسیار جذاب و مفید است، پرهیز از اشتباهات و عادت‌های نادرست از همان ابتدای یادگیری، روند یادگیری را برای زبان‌آموزان جذاب‌تر و راحت‌تر می‌کند.
پس بهتر است ما به عنوان مدرس زبان، با عادت‌های نادرست زبان‌آموزان در روند یادگیری یک زبان خارجی آشنا شویم تا بتوانیم به پیشرفت بیشتر و بهتر زبان‌آموزانمان کمک کنیم. تعدادی از این عادت‌ها عبارتند از:
۱. جای خالی نظم و ثبات در انجام تمرینات
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که زبان آموزان در زمان یادگیری مرتکب می‌شوند، این است که برنامه‌ی تمرینی منظم و ثابتی برای خود ندارند. یادگیری زبان نیاز به تمرین منظم دارد.
بیشتر بدانید: اهمیت استمرار و پیوستگی در فرایند یادگیری زبان جدید
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
می‌توانید برای زبان‌آموزتان برنامه‌ی درسی بنویسید و او را تشویق کنید که زمان خاصی از روز یا هفته را به یادگیری و انجام تمرین‌هایی که تعیین می‌کنید اختصاص دهد تا بهترین نتیجه را در یادگیری بدست آورد.
۲. تمرکز بیش از حد بر یادگیری گرامر
اگرچه گرامر بخش اساسی یادگیری زبان است، اما تمرکز بیش از حد بر روی گرامر می‌تواند مانع پیشرفت زبان‌آموز شما شود.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
برای پیشرفت بهتر و بیشتر زبان‌آموزتان می‌توانید تعادلی بین آموزش گرامر، آموزش لغات و سایر مهارت‌های زبانی ایجاد کنید. برای این کار پیشنهاد می‌کنیم از یک لسن پلن دقیق و برنامه‌ریزی شده پیروی کنید تا بهترین نتیجه را از کلاستان بگیرید.
بیشتر بدانید: راهنمای نوشتن لسن پلن حرفه ای برای تدریس زبان+ نمونه لسن پلن
۳. عدم تمرین کافی اسپیکینگ
براساس تجربه تدریس بسیاری از معلمان زبان، آخرین مهارت زبانی که زبان‌آموزان بر آن تسلط می‌یابند، مهارت اسپیکینگ است. درواقع بسیاری از آن‌ها ترجیح می‌دهند مهارت‌های خواندن و نوشتن را در خود ارتقا دهند. به این دلیل که این کار راحت‌تر است.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
در این شرایط می‌توانید پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های جذاب یادگیری اسپیکینگ را به زبان‌آموزانتان معرفی کنید. همچنین بهتر است موضوعاتی را که برای هریک از آن‌ها جذابیت دارد برای جلسات اسپیکینگ انتخاب کنید.
۴. یادگیری زبان صرفاً با تکیه بر کتاب‌های آموزشی
کتاب‌های آموزش زبان، منابعی ارزشمند برای یادگیری هستند. اما تکیه‌ی صرف بر آن‌ها برای یادگیری زبان ممکن است تجربه‌ی یادگیری زبان را برای زبان‌آموزان محدود سازد.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
زبان‌آموزان را به استفاده از تمامی منابع آموزش زبان مانند فیلم، سریال و پادکست‌های مختلف سوق دهید. به این ترتیب آن‌ها می‌توانند از آنچه که می‌آموزند به صورت کاربردی استفاده کنند و زبان را بهتر درک کنند.
۵. ترس از اشتباه کردن
ترس از اشتباه کردن مانعی بزرگ در مسیر یادگیری است. اما همانطور که می‌دانید، فراگیری زبان شامل آزمون و خطاست. درواقع اشتباه کردن بخشی طبیعی از فرآیند یادگیری است.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
می‌توانید با ارائه تجربیات شخصی خود، زبان‌آموزتان را متقاعد کنید که اشتباهاتش را به عنوان فرصتی برای رشد و یادگیری بپذیرید.
۶. عدم درک فرهنگی
یادگیری درباره فرهنگ زبانی که در حال مطالعه‌ی آن هستید، مهارت‌های زبانی زبان‌آموزان را افزایش می‌دهد و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که به طور موثرتری با افراد بومی ارتباط برقرار کنند. به همان اندازه عدم درک فرهنگی می‌تواند روند یادگیری زبان را برای زبان‌آموزان چالش‌برانگیز کند.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
می‌توانید با معرفی منابع و محتواهای بصری جذاب، به آن‌ها در شناخت فرهنگ مقصد کمک کنید. همچنین می‌توانید مطالبی درباره‌ی آداب و رسوم کشور مورد نظر به آن‌ها معرفی کنید تا هرچه بیشتر درباره‌ی آن فرهنگ بیاموزند.
۷. استفاده بیش از حد از ترجمه
یکی از عادت‌های نادرست در یادگیری یک زبان جدید، تکیه بیش از حد بر ترجمه است. شاید ترجمه کردن مطالب در قدم‌های اولیه‌ی یادگیری به زبان‌آموزان در درک بهتر مطلب کمک کند، اما باید حد و مرزی برای این کار تعیین کرد.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
به زبان‌آموزتان آموزش دهید که پیش از صحبت کردن، مستقیماً به همان زبان جدید فکر کند. این کار زبان‌آموزان را برای استفاده‌ی بهتر از زبان جدید آماده می‌کند.
۸. دایره لغات محدود
گسترش دایره لغات در روند یادگیری زبان، اهمیت ویژه‌ای دارد. گاهی اوقات زبان‌آموزان اهمیت این موضوع را نادیده می‌گیرند و از عدم موفقیت خود در استفاده از زبان جدید، شکایت می‌کنند. غافل از اینکه هرچه دایره لغات گسترده‌تری داشته باشند، به‌طور موثرتری می‌توانند از آن زبان جدید استفاده کنند.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
لازم است اهمیت یادگیری منظم کلمات جدید را به زبان‌آموزمان گوشزد کنید. می‌توانید منابع یا فلش‌کارت‌هایی برای یادگیری لغات جدید به آن‌ها معرفی نمایید و آن‌ها را تشویق به یادگیری لغات جدید کنید.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع یادگیری زبان با فلش کارت+ معرفی اپلیکیشن
۹. غوطه‌ور نشدن در زبان
غوطه‌وری در زبان، یکی از موثرترین راه‌ها برای تسریع در یادگیری آن زبان است. شاید زبان‌آموزتان موقعیتی برای غوطه‌وری در زبان شناسایی نکرده باشد.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
می‌توانید محتواهای جذاب و متناسب با سطح زبان‌آموزتان را به او معرفی کنید تا بتواند خود را در آن زبان غوطه‌ور کند! این محتواها شامل کتاب، داستان، فیلم و سریال، پادکست و کانال‌های یوتوب می‌باشد.
کافی است سطح، علاقه‌مندی و نیاز زبان‌آموزتان را شناسایی کنید و محتوای مناسبی به او پیشنهاد دهید.
بیشتر بدانید: اهمیت تحلیل نیازهای زبان آموزان (NEEDS ANALYSIS) در تدریس
۱۰. انتظارات غیرمنطقی و صبور نبودن
یادگیری زبان مانند سفری است که نیاز به زمان و صبوری زبادی دارد. به ویژه زمانی که ما به طور کامل با یک زبان ناآشنا هستیم. بسیاری از زبان‌آموزان زمانی که از یادگیری زبان نتایج فوری به دست نمی‌آورند، یا زمانی که حس کنند روند پیشرفت آن‌ها کند است، از یادگیری ناامید می‌شوند. اینجا نقش معلم به نقش یک قهرمان تغییر می‌کند.
به عنوان یک معلم زبان در این شرایط چه کار کنیم؟
می‌توانید تمامی موفقیت‌های کوچک زبان‌آموزتان را به او نشان دهید و او را به ادامه یادگیری تشویق کنید.
به خاطر داشته باشید که زبان‌آموزان فارغ از سن و توانایی‌های یادگیری زبانی خود، نیاز به یک منبع انگیزه و الهام دارند. در قدم‌های اول شما این منبع الهام برای آن‌ها هستید. پس بهترینِ خود را به آن‌ها ارائه دهید.💪🏼
روش‌های تصحیح اشتباهات زبان‌آموزان
۱. اجازه دهید خودشان اشتباهاتشان را تصحیح کنند (Self- Correction)
بهترین راه برای تصحیح اشتباهات زبان‌آموزان این است که آن‌ها اشتباهات خود را شخصاً اصلاح کنند. در حالت ایده‌آل، زبان‌آموز متوجه می‌شود که اشتباهی مرتکب شده است و آن را به طور خودکار برطرف می‌کند، اما همیشه اینطور نیست.
اگر زبان‌آموزی جواب نادرست به سؤالی بدهد، بهتر است در مرحله اول از او بخواهید که پاسخ خود را دوباره بررسی کند. یکی از راه‌های انجام این کار، تکرار پاسخ زبان‌آموز با تأکید بر بخش نادرست آن است. در این موقعیت زبان‌آموز فرصتی برای فکر کردن و تجدید نظر در پاسخ اولیه خود دارد.
۲. تصحیح به کمک سایر زبان‌آموزان (Peer Correction)
زمانی که زبان‌آموزی قادر به تصحیح اشتباه خود نباشد، می‌توانید از سایر زبان‌آموزان حاضر در کلاس بخواهید که اگر جواب درستی دارند، ارائه دهند. در برخی از موارد زبان‌آموزان پذیرش اصلاحات و بازخوردهای همکلاسی‌های خود را آسان‌تر از معلم می‌دانند.
۳. آخرین سنگر، ارائه پاسخ صحیح است
اگر ارائه نکات و مثال‌های لازم زبان‌آموزتان را به پاسخ صحیح نمی‌رساند، پاسخ صحیح را به آن‌ها ارائه دهید. به خاطر داشته باشید که حفظ نگرش مثبت و ارائه توضیحات کامل، کمک زیادی به یادگیری زبان‌آموزان می‌کند.
در ضمن پرسیدن سوالات مشابه به شکل ساده‌تر، بعد از ارائه‌ی توضیحات، باعث ایجاد اعتماد به نفس در زبان‌آموزانتان می‌شود.
نکات حائز اهمیت در ارائه فیدبک در کلاس‌های زبان
۱. دامنه اصلاحات خود را گسترده کنید
برخی از معلمان زبان هنگام تصحیح اشتباهات و ارائه بازخورد به زبان‌آموزانشان، تنها بر جنبه‌های خاصی از زبان مانند دستور زبان یا واژگان تمرکز می‌کنند. برای تاثیر بیشتر اصلاحات بر نحوه‌ی یادگیری زبان‌آموزانتان، بهتر است دامنه اصلاحات را گسترده‌تر کنید.
۲. استفاده از کلمات مناسب تشویقی یا تنبیهی
هر معلمی روش خاص خود را برای تشویق یا تنبیه زبان‌آموزانش دارد. انتخاب این موارد برعهده‌ی خودتان است. اما در انتخاب کلمات دقت کنید. برای مثال در استفاده از واژگانی مانند «اشتباه»، «نادرست» و «نه» دقت فرمایید. گاهی همین کلمات ساده می‌توانند زبان‌آموزان را از ادامه‌ی روند یادگیری بازدارند.
۳. محیطی امن برای اشتباه کردن ایجاد کنید
با توجه به ویژگی‌های زبان‌آموزتان و با توجه به نوع کلاس از جنبه خصوصی یا گروهی بودن، محیطی امن برای آن‌ها یجاد کنید تا بتوانند با اعتماد به نفس کافی، جواب‌های خود را حتی اگر اشتباه باشد، ارائه دهند.
چطور می‌توانید این کار را انجام دهید؟ با ارائه فیدبک مناسب، تشویق زبان‌آموزان در زمان درست و گوشزد کردن اشتباهات آن‌ها با روش‌های صحیح و مناسب گفته شده، این محیط امن را در کلاستان ایجاد کنید.
۴. تحسین داوطلبان پاسخ به سوال
یکی از راه‌های افزایش اعتماد به نفس در زبان‌آموزان، تحسین و تشکر از آن‌هاست. چه زمانی؟ زمانی که آن‌ها برای ارائه پاسخ به سوالی که در کلاس مطرح شده، داوطلب می‌شوند. ارائه چنین فیدبکی به یادگیری آن‌ها کمک شایانی می‌کند.
حتی در شرایطی که زبان‌آموز پاسخ نادرستی ارائه داد، می‌توانید با گفتن کلمۀ «تقریباً»، به روشی تشویق‌کننده او را تصحیح کنید. می‌توانید به آن‌ها اطمینان دهید که عملکردشان خوب است. به این ترتیب خواهید دید که آن‌ها به داوطلب شدن ادامه می‌دهند و تمام تلاش خود را برای یادگیری می‌کنند.
۵. بین اشتباه و خطا تفاوت قائل شوید
اشتباه با خطا تفاوت دارد. اشتباه چیزی است که منجر به یادگیری نادرست می‌شود. اما خطا ممکن است از طرف هر کسی با هر سطحی از دانش زبان انگلیسی رخ دهد.
خطا ممکن است ناشی از عواملی مانند اضطراب یا خستگی باشد. پس بین این دو تفاوت قائل شوید. بهتر است برای هر خطایی کلام زبان‌آموزتان را قطع نکنید. برای مثال اگر زبان‌آموز هنگام بیان جمله‌ای به جای زمان حال از فعل در زمان گذشته استفاده کرد، کافی است با انگشت خود به او اشاره کنید تا متوجه شود که باید از فعل به شکل دیگری استفاده می‌کرد.
۶. اشتباهات جدید قابل قبول است
به زبان‌آموزانتان یادآوری کنید که اشتباهات جدید ایرادی ندارند. اشتباهات جدید نشانه‌ی تلاش زبان‌آموز در پروسه یادگیری زبان است. اما اشتباهات تکراری نشانه خوبی نیستند!
اگر زبان‌آموزتان یک اشتباه را بارها تکرار می‌کند، نشان‌دهنده یادگیری نادرست است. پس باید زمان بیشتری به آموزش مورد گفته شده اختصاص دهید.
۷. هنگام تصحیح اشتباهات، مطمئن شوید که آن مطلب را آموزش داده‌اید
اگر مطلبی را در کلاس به طور اختصاصی آموزش نداده‌اید و با زبان‌آموزتان آن را تمرین نکرده‌اید، به عنوان اشتباه در نظر نگیرید. با در نظر گرفتن شرایط زبان‌آموزان می‌توانید درباره آن مبحث توضیح دهید و اشاره کنید که در آینده آن را آموزش خواهید داد.
چطور می‌توانم اشتباهات زبان‌آموزانم را به حداقل برسانم؟
جواب این سوال یک چیز است: تمرین.
برای مثال زمانی که می‌خواهید واژۀ جدیدی را به دانش‌آموزتان آموزش دهید، بر تلفظ صحیح تاکید کنید و در حین آموزش از او بخواهید که چند بار آن واژه را تکرار کند.
قدم بعدی فراخواندن زبان‌آموز برای تکرار عبارت یا واژه جدید است. این کار به شما فرصتی برای اصلاح اشتباهات در همان وهله‌ی اول را می‌دهد. به این ترتیب و با نظارت کامل شما، موقعیت اشتباه کردن در گفتار زبان‌آموزتان به حداقل می‌رسد.
سخن پایانی
به خاطر داشته باشید که در هر مرحله از یادگیری و برای هر زبان‌آموزی با هر شرایطی، تشویق و تحسین او اهمیت زیادی دارد. تا زمانی که در روش تصحیح خطاها دیدگاه مثبتی داشته باشید و به دانش‌آموزان خود اطمینان دهید که از عملکرد کلی آن‌ها راضی هستید آن‌ها تمام تلاش خود را برای یادگیری بیشتر و بهتر خواهند کرد. به این دلیل که می‌دانند اشتباه کردن اشکالی ندارد.
به یاد داشته باشید که در بسیاری از موارد، معلم تعیین‌کننده‌ی علاقه‌ی زبان‌آموز به یادگیری است و چگونگی برخورد شما با اشتباهات آن‌ها می‌تواند به ایشان انگیزه‌ی یادگیری دهد یا گوی انگیزه را از آن‌ها برباید. زبان‌آموزان بدون اشتباه کردن، موارد جدید را یاد نمی‌گیرند. شما می‌توانید به راحتی به پیشرفت آن‌ها در یادگیری کمک کنید.
منابع: