چالش ها و مشکلات یک معلم زبان و شغلش
هر شغلی چالشها و مشکلات خودش را دارد، تدریس زبان‌های خارجی نیز همین‌طور. اگر می‌خواهید تدریس زبان‌های خارجی را به عنوان شغل اصلی یا پاره‌وقت انتخاب کنید، بهتر است ابتدا با مهم‌ترین چالش‌های معلم زبان آشنا شوید؛ و خودتان را به راهکارهایی برای گذر از این چالشها مجهز کنید.
اگر در حال حاضر مشغول تدریس زبان‌های خارجی باشید نیز ممکن است با این چالشها و مشکلات روبه‌رو شده باشید. در این مقاله به طور خلاصه راهکارهایی برای هر چالش ارائه می‌کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
چالش های معلم زبان
در مجموع ممکن است همه معلم‌ها چالشها و مشکلات مشابهی را تجربه کنند. اما شاید بتوان ادعا کرد که معلم‌های زبان با چالش‌های بیشتری روبه‌رو می‌شوند. به ویژه زمانی که با زبان‌آموزان تازه‌کار سر و کار دارند.
بنابراین مهم‌ترین چالشها و مشکلاتی را که پیش روی هر معلم زبانی است با هم مرور می‌کنیم.
مقالات مرتبط:
- چگونه تدریس زبان را شروع کنیم؟+ ۷ راهکار برای افزایش درآمد معلمان زبان
- مزایا و معایب شغل معلم زبان
- آیا شغل معلمی زبان سخت است؟
۱. پیچیدگی‌های زبانی
هر زبان پیچیدگی‌های منحصر به خود را دارد. ساختارهای زبانی ممکن است به هم شبیه باشند، اما اغلب تفاوت‌های مهم و جدی نیز دارند. بنابراین یک معلم زبان حرفه‌ای باید ساختار دستور زبان مادری، و دستور زبانی را که درس می‌دهد به خوبی درک کند؛ و ارتباط میان آن‌ها را کاملاً بفهمد.
ساختارهای اساسی دستور زبان، زیر بنای هر زبانی را تشکیل می‌دهند، و در آموزش زبان‌های خارجی از اهمیت زیادی برخوردارند. ساده‌ترین مثال این است که هر معلم زبان باید نقش‌های کلمات را در هر دو زبان به خوبی بشناسد و به کاربرد آن‌ها مسلط باشد؛ مانند اسم، فعل، صفت، قید، حرف اضافه و…
راهکار پیشنهادی:
گاهی ما تسلط به زبان مادری‌مان را دست کم می‌گیریم. به عنوان یک معلم زبان دقت کنید که بهتر است هم به دستور زبان مادری‌تان (مثلاً فارسی) کاملاً مسلط باشید، و هم به دستور زبان دوم.
هر چه بیشتر در هر دو زبان مطالعه کنید، فیلم ببینید، و در گفت‌وگوها به نحوه کاربرد ساختارهای زبانی دقت کنید، بیشتر به آن‌ها مسلط خواهید شد. فراموش نکنید که پیوسته خود را در موقعیت استفاده از هر چند زبانی که بلدید قرار دهید.
۲. تنوع مخاطب
اغلب مدرسان زبان به افرادی در گروه‌های سنی متفاوت و با سطح زبان متفاوت درس می‌دهند. هر گروه برنامه درسی ویژه خود را می‌خواهد، و این می‌تواند یکی از مهم‌ترین چالش‌های یک معلم زبان حرفه‌ای باشد. حتی شما به عنوان معلم زبان خوب باید انگیزه زبان‌آموزان را نیز بالا نگاه دارید؛ بنابراین برای گروه‌های متنوع و حتی به طور خاص هر فرد، لازم است برنامه‌های متنوعی داشته باشید.
ویژگی‌هایی که به یک معلم زبان خوب کمک می‌کند که با این چالشها به خوبی روبه‌رو شود، انعطاف‌پذیری، خلاقیت، توجه به جزئیات، و برنامه‌ریزی دقیق است. احتمالاً لازم است زمان مشخصی را به تدوین طرح درس، پیدا کردن منابع مناسب، علامت‌گذاری منابع برای استفاده در کلاس، و نوشتن گزارش وضعیت زبان‌آموزان اختصاص دهید.
همه این موارد ممکن است وقت زیادی از شما بگیرد.
راهکار پیشنهادی:
به طور حتم برای آن که یک معلم زبان موفق باشید، و خودتان هم از کارتان لذت ببرید، بهتر است زمان کافی به تدوین طرح درس، ارتباط با زبان‌آموز، یا پیدا کردن منابع به‌روز و جدید اختصاص دهید. اما می‌توانید این زمان را طوری برنامه‌ریزی کنید که انرژی بیش از اندازه‌ای از شما نگیرد.
به زمانی که در مجموع برای هر کلاس صرف می‌کنید، دقت داشته باشید. دست کم برای چند کلاس خود در طول یک هفته دقیقاً یادداشت کنید که چه زمانی را به چه کاری اختصاص داده‌اید. کوچک‌ترین موارد را نیز بنویسید. سپس این زمان و فعالیت‌ها را بررسی کنید و ببینید با چه تغییراتی می‌توانید در زمان و انرژی خود صرفه‌جویی کنید.
برای داشتن منابع به‌روز، چند منبع مشخص را که به طور مداوم در زبان مورد نظر شما محتوای آموزشی و تمرینی ارائه می‌کنند دنبال کنید؛ و این منابع را به کار ببرید یا از آن‌ها ایده بگیرید.
یک دسته‌بندی از طرح درس‌ها و منابعی که دارید ایجاد کنید، تا بتوانید برای زبان‌آموزانی که شرایط مشابه دارند به سرعت و به آسانی برنامه درسی، تمرین یا منبعی را که می‌خواهید آماده نمایید.
بیشتر بخوانید: چگونه برای شاگرد خود برنامه درسی بنویسم؟
۳. مسئولیت کلاس زبان با شماست
به عنوان یک معلم زبان باید به خاطر داشته باشید که مسئولیت کلاس زبان، پیش بردن محتوای آموزشی، و مراقبت از کلاس با شماست. وقتی انتخاب می‌کنید به عنوان مدرس زبان فعالیت کنید، همزمان این مسئولیت را نیز به دوش گرفته‌اید.
برای آن که با چالش‌های غیرمنتظره‌ای روبه‌رو نشوید، از قبل بررسی کنید که در این موقعیت، دقیقاً چه کارهایی را باید شما انجام دهید، و مسئولیت چه کارهایی با زبان‌آموز، یا موسسه برگزارکننده کلاس است.
راهکار پیشنهادی:
هنگام بستن قرارداد با موسسه‌ها و پلتفرم‌های آموزش زبان، شرایط همکاری را به خوبی بررسی کنید و مسئولیت‌ها و محدودیت‌های خود را به دقت مشخص نمایید. در ابتدای هر کلاس نیز شرایط و مسئولیت‌های خودتان و زبان‌آموزان را صادقانه و دقیق با آن‌ها در میان بگذارید.
توجه کنید که برای هر کلاس برنامه درسی و منابع مشخصی داشته باشید تا با چالش‌های کمتری روبه‌رو شوید.
۴. چالش های معلم زبان با تغییر برنامه
ما در دنیای بی‌نقصی زندگی نمی‌کنیم. ممکن است در یک کلاس همه چیز طبق برنامه‌ای که ریخته‌ایم پیش نرود. ممکن است لپ‌تاپمان کار نکند، اینترنت دچار مشکل شود، حال جسمی یکی از دانش‌آموزان ناگهان خراب شود، یا حتی ممکن است منبعی که می‌خواستید استفاده کنید را جا گذاشته باشید، یا به هر دلیل نتوانید آن را به کار ببرید. به هر حال کنترل صد درصد شرایط تقریباً محال است.
به عنوان یک معلم زبان در این موقعیت چه می‌کنید؟
راهکار پیشنهادی:
داشتن راه حل‌های جایگزین همیشه به یک معلم زبان کمک می‌کند که شرایط کلاسش را به خوبی مدیریت کند. اما داشتن انعطاف نیز بسیار مهم است. این که بتوانید در چنین شرایطی خونسرد باشید، و به راهکارهایی که می‌توانید به کار ببرید فکر کنید، قدم مهمی است. بهتر است همیشه برای هر کلاس زبان خود یک برنامه اضافه‌تر یا جایگزین نیز در نظر داشته باشید تا در صورت نیاز سراغ آن بروید.
۵. صحبت کردن به زبان های دیگر در کلاس
یکی از مهم‌ترین چالش‌های یک معلم زبان در کلاس این است که زبان‌آموزان به زبانی صحبت کنند که در حال یادگیری آن هستند. بسیار پیش می‌آید که زبان‌آموزان به دلیل این که نمی‌توانند منظور خود را برسانند، شروع می‌کنند به حرف زدن به زبان مادری یا زبانی که تسلط بیشتری به آن دارند. قطعاً صحبت کردن به این زبان برایشان ساده‌تر است. اما تا زمانی که به زبان جدید حرف نزند، به آن مسلط نخواهند شد.
بیشتر بخوانید:
- چرا گاهی در کلاس زبان از زبان مادری استفاده می کنیم؟
- بهترین ویژگی ها و مهارت های یک معلم زبان چیست؟
راهکار پیشنهادی:
یک راه خیلی ساده این است که هر بار به آن‌ها یادآوری کنید که بهتر است حرفشان را به زبانی بگویند که در حال یادگیری آن هستند. اما از طرفی به دلایل آن‌ها برای استفاده نکردن از این زبان نیز دقت کنید.
- اگر اعتماد به نفس کافی ندارند، کمکشان کنید که با جمله‌های کوتاه‌تر و ساده‌تر حرف زدن را شروع کنند.
- اگر دایره لغاتشان کم است یا به گرامر مسلط نیستند، این مباحث را در اولویت آموزش قرار دهید.
- صبور باشید. وسط حرفشان نپرید و بعد از تمام شدن صحبتشان، اشکالات را با هم بررسی کنید.
۶. وابستگی بیش از اندازه به معلم
این هم یک چالش جدی دیگر در تدریس زبان است. گاهی زبان‌آموزان هیچ تلاش اضافه‌ای برای پیشرفت نمی‌کنند. ممکن است در گرامر یا واژگان یا تلفظ ضعیف باشند، و شما مدام به آن‌ها کمک می‌کنید که با این چالش روبه‌رو شوند. اما خودشان سعی نمی‌کنند این نکات را در آینده به کار ببرند تا کامل آن‌ها را به خاطر بسپارند.
راهکار پیشنهادی:
می‌توانید به آن‌ها تمرین‌هایی بدهید که نقاط ضعفشان را تقویت کنند. استفاده از تمرین‌هایی که برای آن‌ها جذاب باشد امکان بهتری برای یادگیری فراهم می‌کند و آن‌ها را به موضوع علاقه‌مند خواهد کرد. در این صورت خودشان داوطلبانه تمرین‌ها را ادامه خواهند داد.
۷. انگیزه دادن به زبان‌آموزان
ممکن است تعداد زیادی از زبان‌آموزانی که شما با آن‌ها سر و کار دارید، انگیزه کافی برای یادگیری نداشته باشند؛ زود حوصله‌شان سر برود، در فعالیت‌ها مشارکت نکنند، یا تمرین‌ها را انجام ندهند.
ایجاد انگیزه در دیگران همیشه کار ساده‌ای نیست. اما اگر بدانید چرا می‌خواهند این زبان را یاد بگیرند، شاید بهتر بتوانید به آن‌ها کمک کنید.
راهکار پیشنهادی:
می‌توانید صادقانه موضوع را با آن‌ها در میان بگذارید؛ یعنی از آن‌ها بپرسید چه دلیل مانع می‌شود که در گفتگوها شرکت کنند، تمرین‌هایشان را انجام دهند، یا خودشان را برای شرکت در کلاس آماده کنند. اگر مشکل را بشناسند، می‌توانید با کمک خودشان راهکاری پیدا کنید.
اما همیشه خود زبان‌آموزان هم دقیقاً نمی‌دانند چرا انگیزه کافی ندارند. شاید با جذاب‌تر کردن برنامه درسی، و بردن محتوای آموزش زبان به سمت موضوعات مورد علاقه آن‌ها، و همچنین استفاده از منابع آموزشی که با آن ارتباط بهتری برقرار می‌کنند، بتوانید این مشکل را حل کنید.
بیشتر بخوانید:
از ابزارهای متنوع و روش‌های خلاقانه برای جذاب‌تر کردن کلاستان بهره ببرید. هر قدر کلاس شما جذاب‌تر باشد، زبان‌آموزان انگیزه بیشتری برای مشارکت خواهند داشت.
۸. چالش های معلم زبان کودک با والدین
اگر مشغول تدریس زبان به کودکان یا نوجوانان باشید، مخاطب شما هم کودک است و هم والدین‌اش. شما باید هر دو را راضی نگه دارید، و این می‌تواند یک چالش جدی باشد. معمولاً والدین انتظار دارند پس از گذشت مدت زمان کوتاهی نتیجه حضور کودک یا نوجوان خود را در کلاس ببینند. گاهی حتی انتظارات آن‌ها خارج از تصور است.
راهکار پیشنهادی:
شما ممکن است بخواهید به طور مستقیم در کلاس خود دانش‌آموز را ارزیابی کنید، یا فقط گزارشی از عملکرد هر یک تهیه نمایید. فرقی نمی‌کند؛ هر شیوه‌ای را که پیش بگیرید، خوب است که به طور منظم با والدین در ارتباط باشید، و گزارش پیشرفت دانش‌آموز را با آن‌ها به اشتراک بگذارید.
بیشتر بخوانید: راهنمای ارزیابی زبان آموزان در کلاس زبان
اگر دانش‌آموزتان فعالیتی را خیلی خوب انجام داده و شما را شگفت‌زده کرده است، اجازه بدهید والدینش هم در جریان قرار بگیرند. اگر بتوانید به والدین بگویید که پیش بینی می‌کنید در چه زمانی می‌توانند تغییرات مشهودی را انتظار داشته باشند، احتمالاً با آن‌ها به چالش کمتری برخواهید خورد.
اما دقت کنید، لازم نیست از رویکرد آموزشی خود دور شوید، یا طبق سلیقه والدین کلاستان را طوری پیش ببرید که خودتان به آن اعتقاد ندارید. می‌توانید در مورد رویکرد آموزشی‌تان، روش‌هایتان و دلیل به کار بردن آن‌ها با والدین گفتگو کنید.
چالش های تدریس خصوصی زبان
برخی از مهم‌ترین چالش‌های مدرسان زبان، زمانی است که قصد دارند به صورت خصوصی تدریس کنند.
در اولین قدم باید به این فکر کنید که زبان‌آموزان از چه طریق بهتر است شما را بشناسند. شاید یک صفحه کاری در شبکه‌های اجتماعی داشته باشید، یا دوست و آشنا بسپرید که زبان خاصی را درس می‌دهید. اما این روش‌ها مستلزم صرف زمان زیادی است، و تضمینی هم برای پیدا کردن زبان‌آموز وجود ندارد.
بیشتر بخوانید:
- چگونه خود را بعنوان یک معلم زبان معرفی کنیم؟
- چگونه برای تدریس خصوصی زبان آموز پیدا کنیم؟
- تدریس خصوصی زبان چیست؟ اهداف، مزایا و معایب
یکی از بهترین راهکارهایی که امروز به آسانی در دسترس شماست، همکاری با یک پلتفرم آموزش زبان است. شما خیلی ساده می‌توانید به عنوان استاد زبان در پلتفرم آموزش زبان هایتاکی مشغول به کار شوید. در این صورت دیگر نگران جذب زبان‌آموزان و مشکلات دریافت شهریه نیستید. همه این بخش‌ها در مراحل رزرو کلاس در هایتاکی انجام می‌شود؛ و شما می‌توانید زمان و انرژی خود را صرف آماده‌سازی طرح درس، و بالا بردن کیفیت کلاستان کنید.
۱- چالش های تدریس خصوصی حضوری
علاوه بر چالش‌هایی که به طور کل یک معلم زبان برای تدریس خصوصی دارد، برای کلاس‌های حضوری شما باید به مکان برگزاری کلاسهایتان هم فکر کنید.
ممکن است یک فضای مناسب برای این کار داشته باشید، یا حتی بتوانید اتاقی از خانه‌تان را به این کار اختصاص دهید. اما در این صورت باید به احساس امنیت و اعتماد زبان‌آموزانی که تازه با شما آشنا شده‌اند، و حتی خودتان هم فکر کنید.
می‌توانید به عنوان معلم خصوصی در مکان مورد نظر زبان‌آموز، مثلاً منزلش، به او درس بدهید؛ یا ممکن است بتوانید از آموزشگاه‌ها کلاس اجاره کنید.
علی‌رغم این که تصمیم‌گیری درباره فضا به عهده خودتان است، اما برای جذب زبان‌آموزان و ارتباط با آن‌ها می‌توانید از پلتفرم هایتاکی کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید: بهترین نرم افزارهای برگزاری کلاس مجازی
۲- چالش های تدریس خصوصی آنلاین
امروز دیگر در سراسر دنیا کلاس‌های زبان آنلاین و مجازی بسیار محبوب شده‌اند. شما نیز برای آن که بتوانید با دنیا به جلو حرکت کنید، لازم است بتوانید خودتان را با این شرایط تطبیق دهید، و حتی از ظرفیت‌های آن استفاده نمایید. اما به هر حال این بستر نیز چالش‌های خودش را دارد. برای مثال:
- مشکلات اینترنت؛ گاهی ممکن است به دلیل کندی سرعت اینترنت یا اختلال در آن مجبور شوید کلاستان را به زمان دیگری موکول کنید.
- پیدا کردن بستر مناسب؛ باید بتوانید با دانشجوی خود برای استفاده از یک بستر به توافق برسید.
- هزینه‌های پلتفرم؛ استفاده از پلتفرم‌های کلاس آنلاین مشمول هزینه است.
شما در تدریس خصوصی آنلاین به چه مشکلاتی برخورده‌اید؟ چه طور برای چالش‌هایتان راهکار پیدا کرده‌اید؟
در واقع شما برای حل مشکلات اینترنت کار زیادی از دستتان برنخواهد آمد. اما می‌توانید همیشه از دست کم دو اپراتور اینترنت تهیه کنید، تا اگر یکی از آن‌ها با اختلال مواجه شد، بتوانید دیگری را جایگزین کنید.
اگر می‌خواهید خیالتان از بابت بستر آموزش و ارتباط با زبان‌آموز راحت باشد، و درگیر مسائل پرداخت شهریه نشوید، می‌توانید از یک پلتفرم آموزش زبان کمک بگیرید. هایتاکی می‌تواند در این قسمت امکانات مناسبی در اختیار شما قرار دهد.
چالش های تدریس در کلاس های گروهی زبان
علاوه بر چالش‌هایی که به طور کل پیش روی همه مدرسان زبان است، شیوه تدریس نیز می‌تواند چالش‌های مشخص خود را داشته باشد. اگر در یک کلاس گروهی تدریس می‌کنید، صرف نظر از این که آنلاین است یا حضوری، حتماً با چالش‌های خاصی روبه‌رو خواهید بود.
۱. مدیریت کلاس
مدیریت کلاس درس در واقع چالش همه معلم‌هاست. اما در هر صورت یک کلاس زبان خوب نیاز به مشارکت فعال زبان‌آموزان دارد. به همین دلیل شیوه مدیریت یک کلاس زبان گروهی ممکن است تفاوت‌هایی با آموزش چیزهایی غیر از زبان داشته باشد.
در یک کلاس گروهی، اغلب دست کم یک نفر وجود دارد که بخواهد همه چیز را زیر سوال ببرد، یا حتی کلاس مختل کند. اگر تجربه کلاس گروهی را داشته باشید، به ویژه اگر مخاطب شما نوجوانان باشد، حتماً با این شرایط مواجه شده‌اید. برای این که به خوبی از پس این شرایط بر بیایید بهتر است از قبل برای آن برنامه داشته باشید.
آشفتگی در کلاس زبان هم می‌تواند تمرکز شما را به هم بزند، و هم تمرکز دانش‌آموزان‌تان را. این شرایط می‌تواند محیط کلاس را برای همه آزاردهنده کند.
راهکار پیشنهادی:
اگر می‌خواهید فشار زیادی را تحمل نکنید، در برابر افراد چالش‌برانگیز در کلاستان مقاومت نکنید! آن‌ها احتمالاً برای گرفتن توجه بیشتر از شما و کلاس سعی می‌کنند مسیر درس را منحرف کنند. به جای این کار سعی کنید خود این افراد را درگیر موضوع کنید.
از آن‌ها بخواهید فعالیت مشخصی انجام دهند، یا حتی به دیگران کمک کنند. اما دقت داشته باشید که اگر وظیفه‌ای را به آن‌ها بدهید که به آن علاقه ندارند، ممکن است شرایط پیچیده‌تر شود.
بنابراین سعی کنید به همه زبان‌آموزان توجه داشته باشید تا به مرور زمان علایق آن‌ها و راه‌های برقراری ارتباط با آن‌ها را پیدا کنید.
بیشتر بخوانید: چطور زبان آموز را درگیر موضوع کلاس کنیم؟
یکی از بهترین راهکارها برای کلاس‌هایی که چالش زیادی دارد، بازی است! مهم نیست گروه سنی دانش‌آموزان یا دانشجویان شما چیست. همه بازی را دوست دارند. فقط بهتر است در انتخاب نوع بازی دقت کنید. با کمی جستجو در گوگل می‌توانید بازی‌های زیادی برای آموزش زبان پیدا کنید. خودتان هم خلاقیت به خرج دهید و کلاستان را فعال و پویا نگاه دارید. به این ترتیب هم کلاسهایتان جذاب‌تر می‌شوند، و هم چالش کمتری خواهید داشت.
۲. تفاوت‌های زبان‌آموزان با هم
با این که زبان‌آموزان یک کلاس ممکن است از نظر مهارت‌های زبانی سطح مشابهی داشته باشند، اما قطعاً تفاوت‌های زیادی نیز با هم دارند. ممکن است سطح هر کدام از مهارت‌های زبانی (مهارت شنیداری، گفتاری، نوشتاری و خواندن) در آن‌ها متفاوت باشد.
از طرفی سلیقه آن‌ها در استفاده از منابع هم حتماً متفاوت است.
راهکار پیشنهادی:
مجهز بودن به تنوعی از منابع و روش‌های آموزشی به شما کمک می‌کند بتوانید افرادی با علاقه‌مندی‌های متفاوت را در یک کلاس با هم پیش ببرید. به تفاوت‌های فردی آن‌ها احترام بگذارید و انتظاراتی متناسب با شرایط خودشان از آن‌ها داشته باشید. انعطاف‌پذیری در تعیین تکالیف و موضوعات می‌تواند کلاس شما جذاب‌تر کند.
سخن پایانی
با این که تدریس زبان به عنوان یک شغل ممکن است شما را با چالش‌هایی مواجه کند، می‌تواند همان‌قدر هم جذاب و شیرین باشد. تدریس زبان یک کار پویاست و همراه شما را با دنیاهای جدیدی آشنا می‌کند. به خصوص اگر کار درس دادن، مؤثر بودن، و ارتباط با دنیا برایتان ارزشمند و مهم است؛ تدریس زبان می‌تواند امکانات و شرایط خوبی پیش روی شما قرار دهد.
از طرفی اگر به کار خود علاقه داشته باشید، حتماً راهکارهایی برای مواجهه با چالشها خواهید یافت. همین حالا می‌توانید وارد صفحه جذب استاد در هایتاکی شوید و فعالیت خود را به عنوان معلم زبان آغاز کنید.
منابع: