راهنمای نوشتن لسن پلن حرفه ای برای تدریس زبان+ نمونه لسن پلن
در تمامی مشاغل از جمله تدریس و معلمی، کسی که طرح و برنامه‌ای مشخص برای کارش داشته باشد، موفق می‌شود. فردی که برای هر قدمش در کار برنامه‌ریزی کرده باشد، خیلی سریع پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری طی می‌کند. این موضوع درباره‌ی معلمان زبان هم صدق می‌کند.
داشتن لسن‌پلن یا برنامه‌ی آموزش، یکی از بخش‌های اصلی روش‌های مدرن تدریس زبان و درواقع نقشه‌ی راهی است که به معلمان برای استفاده بهینه از زمان کلاس، آموزش تمامی موارد مورد نیاز و سنجش میزان اثربخشی تدریس کمک می‌کند.
اگر قصد تدریس زبان را دارید، اما نمی‌دانید چطور به بهترین نحو به آموزش بپردازید و به معلمی موفق تبدیل شوید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
در ادامه می‌خوانید:
- بخش‌های مختلف یک لسن پلن موثر و خوب برای تدریس زبان
- نکات اساسی در نوشتن یک لسن پلن کاربردی
- ساختار و مشخصات یک لسن پلن موفق
- یک نمونه لسن پلن برای تدریس زبان
- سایت‌هایی که در نوشتن لسن پلن به معلمان کمک می‌کنند
- سخن پایانی
آشنایی با بخش‌های مختلف یک لسن پلن موثر و خوب برای تدریس زبان
۱. هدف و مقصد
در یک لسن پلن موثر، هدف اصلی یادگیری به وضوح مشخص می‌شود. کافیست از خودتان بپرسید که «این درس چه مهارتی به زبان‌آموزان اضافه می‌کند که قبلاً آن را نداشته‌اند؟»
زمانی که جواب این سوال را بیابید می‌توان گفت که هدف و مقصدتان از تدریس مشخص شده است.
هدفی که برای کلاستان تعیین می‌کنید باید مشخص، واقع‌بینانه و قابل وصول باشد. در غیر این صورت در اجرای آن شکست خواهید خورد.
۲. فعالیت‌های کلاسی زبان‌آموز
فعالیت‌های کلاسی که برای زبان‌آموزان تعیین می‌کنید، برای توسعه‌ی مهارت‌های زبانی آن‌ها اهمیت زیادی دارد. به خاطر داشته باشید که فعالیت‌های آموزشی کلاسی باید به بهترین وجه با کلاس و اهداف تدریس شما مطابقت داشته باشد.
همچنین بهتر است زمانی را به ارزیابی این فعالیت‌های درسی اختصاص دهید. به این ترتیب به مرور متوجه می‌شوید که چگونه هر درسی را از طریق فعالیت آموزشی به زبان‌آموزانتان بیاموزید که بیشترین تاثیر را بر یادگیری آن‌ها داشته باشد.
۳. روند آموزش به صورت گام به گام
بعد از تعیین فعالیت کلاسی برای زبان‌آموزان، لازم است با جزئی‌نگری بیشتر به مساله نگاه کنید. بهتر است به دقت فکر کنید که چگونه هر فعالیت آموزشی را در کلاس انجام دهید که تمامی زبان‌آموزان درگیر حل مساله شوند و از آن بهره ببرند.
بررسی دقیق روند آموزش به صورت گام به گام اهمیت زیادی در درک و دریافت محتوای آموزشی توسط زبان‌آموزان دارد.
۴. نوع تعامل
تعیین نوع تعامل در کلاس‌های گروهی و خصوصی زبان اهمیت زیادی دارد. آیا لازم است هر تمرین به صورت دو به دو در کلاس انجام شود یا فعالیتی گروهی است؟ در یک کلاس خصوصی چطور؟ زبان‌آموز چه تعاملی با شما به عنوان یک همکلاسی خواهد داشت؟ هرچه جزئی‌تر برای این مساله برنامه‌ریزی کنید، بهتر می‌توانید کلاستان را کنترل کنید و تمرکز را در کلاستان ارتقا می‌دهید.
هرچه تعامل بیشتری بین زبان‌آموزان در کلاستان وجود داشته باشد، اعتماد به نفس بیشتری نیز در آن‌ها ایجاد می‌شود و ضمناً کلاس پربازده‌تری خواهید داشت. به خاطر داشته باشید که اعتماد به نفس بیشتر زبان‌آموزتان به شما نیز قوت قلب و اعتماد به نفس بیشتری می‌دهد.
|
شما در کلاس‌های خصوصی زبان در هایتاکی، می‌توانید برای هر شاگرد خود و براساس نیاز او، لسن پلن‌های جداگانه تدوین کنید و در هر ساعت از شبانه‌روز که برایتان مناسب‌تر است، کلاس‌هایتان را برگزار نمایید. برای پیوستن به خانواده بزرگ مدرسان خصوصی زبان در هایتاکی، کافی است وارد صفحه جذب مدرس زبان شده و ثبت نام کنید.
|
۵. زمان‌بندی
اگر برای بخش‌های قبلی، به درستی برنامه‌ریزی کنید، خود به خود زمان‌بندی درستی نیز از برنامه کلاستان خواهید داشت. یک نکته‌ی مهم در رابطه با یک لسن پلن موثر، زمان‌بندی درست و واقع‌بینانه برای هر قسمت از آموزش است.
۶. مواد آموزشی
در هر جلسه از کلاستان می‌خواهید چه مواردی را آموزش دهید؟ آیا تصمیم دارید در جلسه بعدی کلاستان بر روی مکالمه کار کنید یا آموزش دستور زبان برای زبان‌آموزتان اولویت دارد؟
تعیین مواد آموزشی برای هر جلسه از کلاس درستان، به شما این امکان را می‌دهد که تمامی موارد مهم را مطرح کنید. بدون اینکه چیزی را از قلم بیندازید!
۷. منابع آموزش زبان
با وجود منابع بی‌شمار آموزش زبان در دنیای امروز، دستتان برای انتخاب منبع آموزشی باز است. کافیست پیش از شروع تدریستان منابع مد نظرتان را انتخاب کنید و هم‌گام با آن‌ها پیش بروید.
پیش از نوشتن یک لسن پلن موفق، باید بدانید که از چه منابعی می‌خواهید برای تدریس در کلاستان استفاده کنید. آیا تصمیم دارید از چند کتاب آموزشی استفاده کنید یا از محتواهای صوتی و تصویری برای آموزش بهتر بهره ببرید؟ همه‌چیز بستگی به خودتان و یادگیری زبان‌آموزتان دارد.
بیشتر بدانید: بهترین کتاب های آموزش تدریس زبان انگلیسی برای مدرس ها
۸. کمک و پشتیبانی
آیا برای ارائه‌ی موارد آموزشی و درس مد نظر خود طبق برنامه‌ریزی، نیاز به کمک دارید؟ می‌خواهید از کمک یک دستیار حقیقی یا مجازی (مانند ابزارهای هوش مصنوعی) بسته به نیازتان در کلاس بهره ببرید؟ پس بهتر است پیش از نوشتن لسن پلن برای این مورد برنامه‌ریزی کنید.
بیشتر بخوانید:
۹. بررسی عملکرد و نظرسنجی
همواره عملکرد خود را بررسی کنید و از زبان‌آموزان نظرسنجی نمایید. این کار به ارتقای برنامه‌ی آموزشی شما کمک بسزایی می‌کند.
راه دیگر برای بررسی میزان موفقیتتان در کلاس، سنجش دانش زبان‌آموزتان پس از چند جلسه کلاس است. می‌توانید موارد مهم را از او بپرسید تا مطمئن شوید نیاز به تدریس مجدد هر بخش نخواهید داشت.
نکات اساسی در نوشتن یک لسن پلن کاربردی
۱. به نیازهای شخصی زبان‌آموزتان توجه کنید.
یکی از نکات اساسی در نوشتن یک لسن پلن موفق، شناسایی و درک نیازهای زبان‌آموزان از یادگیری زبان است.
- آیا زبان‌آموزتان قصد مهاجرت دارد و می‌خواهد برای یک آزمون بین‌المللی زبان آماده شود؟
- آیا برای سفر به کشوری قصد دارد زبان آن کشور را یاد بگیرد تا بتواند ارتباط موثری با افراد بومی برقرار کند؟
- آیا صرفاً بخاطر علاقه‌ی شخصی و جهت سرگرمی می‌خواهد یک زبان جدید بیاموزد!؟
دانستن علاقه‌مندی و نیازهای شخصی زبان‌آموزان به شما در پیشبرد موثر کلاستان کمک بسزایی می‌کند. اگر این نیازها و علایق زبان‌آموزان به درستی درک نشود ممکن است پس از چند جلسه آموزش، یک زبان‌آموز راغب به یک زبان‌آموز بی‌انگیزه تبدیل شود یا برعکس! این بستگی به شما دارد.
بیشتر بدانید: اهمیت تحلیل نیازهای زبان آموزان (NEEDS ANALYSIS) در تدریس
۲. انعطاف‌پذیر باشید.
قطعاً یک برنامه‌ی آموزشی خوب، می‌تواند به پیش‌بینی مشکلات احتمالی و ارائه‌ی راه حل‌های مناسب در کلاستان کمک کند. اما به خاطر داشته باشید که تضمینی نیست همه چیز طبق برنامه پیش برود. گاهی اوقات زندگی غیر قابل پیش‌بینی است. بنابراین انعطاف‌پذیری شما به نوعی به حل مسائل کمک می‌کند.
ضمناً فعالیت‌های جایگزین برای زمان کلاستان در نظر داشته باشید تا در صورت نیاز به آن‌ها مراجعه نمایید. این مورد هم انعطاف‌پذیری شما را نشان می‌دهد.
۳. به یک لسن‌پلن اکتفا نکنید.
کسی که به عنوان یک معلم حرفه‌ای شناخته می‌شود که بتواند لسن‌پلن‌های جایگزین برای لس‌پلن اصلی خود داشته باشد. اگر برای لسن‌پلن خود یک یا چند جایگزین در نظر بگیرید، می‌توانید در هر شرایطی و با رخ دادن هر اتفاقی در کلاستان به تدریس بپردازید و از زمان کلاس به بهترین نحو استفاده کنید. به این صورت می‌توانید معلمی تاثیرگذار نیز باشید.
ساختار و مشخصات یک لسن پلن موفق
بر اساس تجربیات مدرسان موفق و نتیجه‌ی آموزش تاثیرگذار آن‌ها به زبان‌آموزان، می‌توان لسن‌پلن‌های مختلفی ارائه کرد. اما ساختار تمامی لسن‌پلن‌های اثربخش و موفق بر اساس سوالات زیر طراحی می‌شود:
| سوال | پاسخ | |
| ۱ | موضوع اصلی تدریس من چیست؟ | اگر موضوع اصلی درس و مبحث آموزشی مشخص باشد، زبان‌آموزان راحت‌تر می‌توانند موضوع تدریس را دنبال کنند. |
| ۲ | چطور می‌توانم زبان‌آموزان را به مبحث علاقه‌مند کنم؟ | کلاس موثر زبان، کلاسی است که بر اساس شخصیت، نیاز و سن زبان‌آموزان بتوانید توجه آن‌ها را جلب کنید. |
| ۳ | چطور زبان‌آموزانم را به چالش بکشم؟ | هر زبان‌آموز، در هر سن و سطحی که باشد، باید به چالش کشیده شود. در غیر این صورت فرآیند یادگیری اتفاق نمی‌افتد. |
| ۴ | چقدر باید موارد آموخته شده را مرور کنم؟ | مرور آنچه به زبان‌آموزان آموخته‌اید و اضافه کردن این موارد به بخش‌های بعدی آموزش، منجر به تسلط کافی زبان‌آموزان به دروس مطرح شده می‌شود. |
| ۵ | هدف از تدریس چیست؟ | دانستن هدف تدریس هر بخش، به شما کمک می‌کند تدریس موثرتری داشته باشید. |
| ۶ | چه واژگانی را باید به زبان‌آموزانم آموزش دهم؟ | بهتر است از قبل برای آموزش واژگان ضروری در کلاستان برنامه‌ریزی کنید و لیستی از آن‌ها تهیه نمایید. |
| ۷ | چطور باید فعالیت‌های کلاسی را برای زبان‌آموزان شرح دهم؟ | با توضیحات کوتاه، واضح و ترجیحاً بصری که از قبل آماده کرده‌اید یا با تشریح یک مثال، می‌توانید هر تمرین یا فعالیت کلاسی را برای زبان‌آموزان توضیح دهید. |
| ۸ | لسن پلن من تا چه اندازه باید جزئی‌نگرانه باشد؟ | با بررسی کامل لسن پلن خود از قبل، متوجه می‌شوید که بهتر است حتی صفحه‌ی کتابی که می‌خواهید توضیح دهید را نیز مشخص نمایید تا در کلاس دچار سردرگمی نشوید. |
| ۹ | به چه ترتیبی مباحث آموزشی را مطرح کنم که اثربخشی بیشتری داشته باشد؟ | می‌توانید با مقدمه‌چینی درباره‌ی مبحث مورد نظر شروع کنید و از زبان‌آموزانتان درباره‌ی آن موضوعات بپرسید تا آن‌ها هم پیش از یادگیری به موضوع بیاندیشند. |
| ۱۰ | چه مشکلاتی ممکن است در حین تدریس به وجود بیاید؟ راه‌حل من چیست؟ | اگر فکر می‌کنید مبحثی طولانی یا سخت است، از قبل برای مشکلات احتمالی در زمان تدریس این مباحث برنامه‌ریزی نمایید. |
یک نمونه لسن پلن برای تدریس زبان
به طور کلی می‌توانید پس از مشخص نمودن مبحث آموزشی و هدف از آموزش آن، در هنگام ورود به کلاس آموزش یک ساعته‌ی زبانتان، به طریق زیر عمل کنید:
| زمان‌بندی | بخش لسن پلن | توضیحات | |
| ۱ | ۵-۱۰ دقیقه | شروع آموزش | پس از مرور مطالب جلسات قبل، اهداف جلسه‌ی حاضر را توضیح دهید. |
| ۲ | ۲۰-۳۰ دقیقه | ارائه مباحث جدید | واژگان یا دستور زبانی که قصد دارید در این جلسه از کلاستان آموزش دهید را مطرح نمایید. تلفظ‌ها و کاربردها را با ذکر مثال در کلاس مطرح کنید. |
| ۳ | ۱۵-۲۰ دقیقه | فعالیت کلاسی | از زبان‌آموزان بخواهید تمرینات را به صورت انفرادی یا گروهی انجام دهند تا مبحث را به خوبی درک کنند. آن‌ها را به چالش بکشید تا بیشتر به موضوع فکر کنند. |
| ۴ | ۵-۱۰ دقیقه | مرور و بازخورد | مطالبی که در این جلسه از کلاس زبان مطرح نمودید را، به طور خلاصه مرور کنید و نظر زبان‌آموزانتان را درباره‌ی مبحث آموزشی یا همین جلسه‌ی کلاس بپرسید. |
در ادامه یک مدل لسن پلن روزانه، هفتگی و ماهانه ارائه شده که می‌توانید برای کلاس زبان خود آن را چاپ کرده و به هر نحوی از آن بهره ببرید.
سایت‌هایی که در نوشتن لسن پلن به معلمان کمک می‌کنند
۱. British Council
در این سایت می‌توانید برنامه‌های آموزشی مختلفی برای هر سطح از زبان‌آموزانتان دریافت نمایید. به کمک این لسن پلن‌ها که برای تدریس زبان انگلیسی نوشته شده است می‌توانید کلاستان را به بهترین نحو اداره کنید.
۲. Prezi
در این سایت تمامی نکات مهم در نوشتن یک لسن پلن برای تدریس در یک کلاس زبان خارجی، چه به صورت گروهی و چه به صورت خصوصی، آورده شده است تا شما به عنوان یک معلم از آن بهره ببرید و کلاسی مفید و اثربخش داشته باشید.
۳. Busy Teacher
یکی از سایت‌هایی که کمک شایانی به تمامی معلمان زبان می‌کند، ساید Busy Teacher است. در این سایت می‌توانید یک لسن پلن مناسب با توضیحات هر مرحله بیابید. یک فایل ورد لسن پلن در این سایت موجود است که می‌توانید اطلاعات کلاستان را در آن وارد نمایید و آن را چاپ نموده تا به بهترین نحو از این لسن پلن استفاده کنید.
سخن پایانی
هر معلمی برای موفقیت بیشتر در کلاسش باید زمان‌بندی درست و برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشد. اگر وارد کلاس شوید و ندانید چه مبحثی را می‌خواهید آموزش دهید، علاوه بر خودتان ممکن است زبان‌آموزتان را نیز سردرگم کنید.
پس هر چیزی که برای آموزش لازم دارید را از قبل آماده کنید تا کلاسی پربازده و پرطرفدار داشته باشید.
به نظر شما یک لسن پلن موفق برای آموزش زبان چه ویژگی‌های دیگری دارد؟
منابع: