۱۰ بازی خلاقانه برای یادگیری زبان کودکان؛ سرگرمی و یادگیری همزمان!

بازی‌ها یکی از بهترین ابزارها برای تقویت مهارت‌های زبانی در کودکان هستند. از طریق بازی، کودکان به طور طبیعی با زبان جدید آشنا می‌شوند و این روش می‌تواند آن‌ها را به کودک دو زبانه شدن تشویق کند.

همچنین، بازی‌ها روشی جذاب برای جذب کودکان به کلاس‌های یادگیری زبان هستند و می‌توانند یادگیری را برایشان به تجربه‌ای لذت‌بخش و مفرح تبدیل کنند. در این مقاله، ۱۰ بازی خلاقانه و موثر را معرفی می‌کنیم که هم سرگرم‌کننده‌اند و هم به تقویت زبان کودکان کمک می‌کنند.

 

در ادامه می‌خوانید:

• از بازی تا یادگیری: بهترین بازی‌ های خلاقانه برای آموزش زبان به کودکان
• نکاتی برای یادگیری بهتر کودکان قبل، حین و بعد از بازی
• سخن پایانی

 

از بازی تا یادگیری: بهترین بازی‌ های خلاقانه برای آموزش زبان به کودکان

بازی‌ها دنیایی از فرصت‌های یادگیری هستند. با استفاده از بازی‌های خلاقانه، کودکان نه تنها زبان را به شکلی ساده و مفرح می‌آموزند، بلکه مهارت‌های ارتباطی خود را نیز تقویت می‌کنند. در این بخش، با مجموعه‌ای از بازی‌های آموزشی آشنا شوید که هرکدام به نحوی کودک را به دنیای زبان دوم وارد می‌کنند.

 

۱. بازی کجایی؟ (?Where Are You)

بازی «کجایی؟» یک روش عالی برای تمرین مهارت‌های شنیداری و گفتاری در کودکان است. این بازی کودکان را به چالش می‌کشد تا با استفاده از گوش دادن دقیق و تکرار عبارات هدف، اعضای گروه خود را پیدا کنند.

وسایل مورد نیاز:

• سوت (اختیاری)
• چشم بند (به تعداد همه زبان‌آموزان وجود داشته باشد.)

 

مراحل بازی

۱	ایجاد گروه‌ها	کودکان را به گروه‌های ۳ یا ۴ نفره تقسیم کنید. اگر کلاس کوچک است یا نیاز به زمان بیشتری دارید، می‌توانید گروه‌ها را دو نفره کنید.
۲	انتخاب کلمه یا عبارت	•  به هر گروه یک کلمه یا عبارت مشخص اختصاص دهید. •  همه اعضای گروه باید این کلمه یا عبارت را یاد گرفته و تکرار کنند. •  این کلمات می‌توانند مربوط به احوالپرسی، رنگ‌ها، اعداد و روزهای هفته باشند.برای مثال، در یک کلاس اسپانیایی می‌توانید از کلماتی مثل «¡Buenos días!» (صبح بخیر) یا «¿Cómo estás?» (حالت چطوره؟) استفاده کنید.
۳	چشم‌بند بزنید	•  چشمان همه زبان‌آموزان را با چشم‌بند ببندید و آن‌ها را در محیط پراکنده کنید. •  این باعث می‌شود که بچه‌ها فقط با گوش دادن به کلمات بتوانند هم‌گروهی‌های خود را پیدا کنند.
۴	آغاز بازی	•  با یک سوت یا علامت دیگر بازی را شروع کنید. •  هر گروه باید کلمه یا عبارت خود را با صدای بلند بگوید تا اعضای گروه بتوانند یکدیگر را پیدا کنند.
۵	یافتن اعضا	•  هر گروه سعی می‌کند با استفاده از کلمات یا عبارات خاص خود، اعضای گروه خود را پیدا کند. •  هدف این است که همه اعضای گروه در سریع‌ترین زمان ممکن به هم بپیوندند.
۶	اعلام برنده	اولین گروهی که همه اعضای خود را پیدا کند و دستشان را بالا ببرد، برنده بازی است.
۷	تکرار بازی	می‌توانید چندین دور از این بازی را با کلمات یا عبارات مختلف اجرا کنید تا کودکان فرصت بیشتری برای تمرین و یادگیری داشته باشند.

 

نکات مهم

• این بازی را می‌توانید در کلاس یا فضای باز انجام دهید، اما مطمئن شوید که فضا ایمن و خالی از هرگونه مانعی باشد.
• تنوع کلمات و عبارات کمک می‌کند که کودکان با دامنه وسیع‌تری از واژگان آشنا شوند.
• کودکان باید تنها از کلمات زبانی که در حال یادگیری هستند استفاده کنند تا تمرکز بیشتری بر زبان مقصد داشته باشند.

این بازی با ترکیب جنب‌وجوش و تمرین زبانی، تجربه‌ای مفرح و یادگیرنده را برای کودکان ایجاد می‌کند و به تقویت هر دو مهارت شنیداری و گفتاری آن‌ها کمک می‌کند.

 

۲. بازی قایق در حال غرق شدن (The Boat Is Sinking)

بازی «قایق در حال غرق شدن» یک بازی کلاسیک و سرگرم‌کننده است که به زبان‌آموزان این کمک می‌کند تا مهارت‌های شنیداری و حرکتی خود را تقویت کنند. این بازی باعث می‌شود که بچه‌ها با هم تعامل کنند و درک مطلب خود را ارتقا دهند.

 

مراحل بازی

۱	آغاز بازی	معلم با صدای بلند اعلام می‌کند: «قایق در حال غرق شدن است!»
۲	تشکیل گروه	بچه‌ها به سرعت به سمت هم می‌دوند و گروه‌های خود را تشکیل می‌دهند.
۳	تداوم بازی	•  زبان آموزانی که موفق به یافتن یک جمع با تعداد مناسب عضو نمی شوند، اخراج می گردند. •  این فرایند ادامه می‌یابد تا تنها دو نفر باقی بمانند که به عنوان برنده اعلام می‌شوند.
۴	تنوع در گروه‌بندی	برای ایجاد تنوع در گروه‌بندی، می‌توانید از معیارهای مختلفی مانند جنسیت، رنگ پیراهن یا حروف نام بچه‌ها استفاده کنید.
۵	افزودن حرکت	معلم می‌تواند بازی را به صورت فعالیتی با حرکت طراحی کند. به عنوان مثال، معلم می‌تواند بگوید: «همه سه بار بپرید!»

برای آشنایی بیشتر با این بازی، این ویدئو را ببینید.

 

مزایای بازی

• این بازی به بچه‌ها این فرصت را می‌دهد که فعال باشند و از انرژی خود استفاده کنند.
• همچنین، به معلم کمک می‌کند تا درک زبان‌آموزان از واژگان و دستورالعمل‌های آموخته شده را بسنجند.
• برای زبان‌آموزان مبتدی، بهتر است از دستورالعمل‌های ساده و روشن استفاده شود.

 

۳. بازی لیوان‌ها و کلمات (Cups and Letters)

این بازی به زبان‌آموزان کمک می‌کند تا املای کلمات ساده را در زبان مقصد تمرین کنند و با اشیاء روزمره آشنا شوند.

وسایل مورد نیاز:

• تصاویر ۱۰ شیء روزمره
• لیوان‌های پلاستیکی
• جدولی برای نوشتن حروف (می‌توانید از بازی Scrabble استفاده کنید یا خودتان یکی بسازید).

 

مراحل بازی

۱	فهرستی از ۱۰ شیء روزمره که می‌خواهید شاگردانتان مرور کنند، تهیه کنید و برای هر یک از این اشیاء یک تصویر آماده داشته باشید.
۲	کلاس را به دو یا سه گروه تقسیم کنید و از آن‌ها بخواهید که در انتهای کلاس ردیف شوند.
۳	دسته‌ای از لیوان‌های پلاستیکی را در جلوی کلاس قرار دهید، به‌طوری که روی هر لیوان یک حرف نوشته شده باشد. اطمینان حاصل کنید که تمام حروف لازم برای املای تمام ده کلمه شما روی لیوان‌ها موجود باشد.
۴	برای شروع بازی، تصویر اول را به کلاس نشان دهید.
۵	اولین زبان‌آموزان در صف به سمت دسته خود می‌دوند و شی را به زبان مقصد می‌نویسند.
۶	بچه‌ها به محض اینکه کارشان تمام شد، دست‌هایشان را بالا می‌برند. زبان‌آموزی که اول دست خود را بلند کند و پاسخ صحیح دهد، یک امتیاز برای تیم خود در آن دور کسب می‌کند.
۷	در دور دوم، زبان‌آموزان دوم در ردیف شانس خود را با لیوان امتحان می‌کنند. بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که هر زبان‌آموز فرصت بازی داشته باشد.

این بازی نه تنها به تقویت املای کلمات کمک می‌کند بلکه روحیه رقابتی و همکاری را در میان کودکان افزایش می‌دهد.

در این ویدئو با بازی لیوان‌ها و کلمات بیشتر آشنا خواهید شد.

 

۴. بازی یک سطل از چیزها (A Bucketful of Stuff)

این بازی یک روش عالی برای شروع درس جدید است و به زبان‌آموزان کمک می‌کند تا با اشیاء روزمره آشنا شوند و مهارت‌های گفتاری خود را تقویت کنند.

وسایل مورد نیاز:

• دو جعبه حاوی انواع اشیاء روزمره (مانند کلید، سنگ، کتاب، صابون و غیره)

 

مراحل بازی

۱	دو جعبه با اقلام مشابه آماده کنید. لازم نیست محتویات دقیقاً یکسان باشند؛ می‌توانید یک یا دو شیء غیرمنتظره نیز اضافه کنید تا چالش بیشتری ایجاد شود.
۲	معلم یکی از اشیاء را انتخاب کرده و کاربرد آن را توصیف می‌کند. به‌عنوان مثال، معلم می‌تواند بگوید: «من به چیزی نیاز دارم که به من کمک کند در تاریکی ببینم.»
۳	زبان‌آموزان باید حدس بزنند کدام شیء مدنظر است و سریع‌تر از سایرین شیء صحیح را بیاورند.
۴	گروهی که زودتر سرنخ‌ها را پیدا کند و شیء درست را برای معلم بیاورد، امتیاز را کسب می‌کند.

 

نکته مهم

برای مبتدیان، می‌توانید سرنخ‌های واضح‌تری ارائه دهید و از زبان بدن استفاده کنید. برای زبان‌آموزان پیشرفته‌تر، اطلاعات کمتری ارائه دهید و تنها به توصیف مختصری از شیء بپردازید. این کار به تقویت مهارت‌های گفتاری و شنیداری کمک می‌کند و یادگیری زبان را برای کودکان جذاب‌تر می‌سازد.

 

۵. بازی اتصال را ایجاد کنید (Make the Connection)

این بازی نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه به زبان‌آموزان کمک می‌کند تا کلمات جدید را با اشیاء واقعی مرتبط کنند و یادگیری آنها را تقویت کند.

وسایل مورد نیاز:

• گلوله‌های نخ
• نوار چسب (برای هر گروه)

 

مراحل بازی

۱	نام ۱۰ شیء را روی تخته بنویسید و آنها را به دو گروه تقسیم کنید (پنج کلمه در هر طرف تخته).
۲	به هر گروه یک توپ نخ و نوار چسب بدهید.
۳	از گروه‌ها بخواهید کلمات نوشته شده را به اشیاء واقعی موجود در کلاس درس متصل کنند. آنها باید هر دو سر نخ را بچسبانند؛ یک سر آن را روی تخته و سر دیگر را به جسم واقعی متصل کنند.
۴	اگر برخی از اشیاء در کلاس وجود ندارند، می‌توانید آنها را به کلاس بیاورید. همچنین می‌توانید به زبان‌آموزان اجازه دهید نخ‌ها را به تصاویر مربوطه متصل کنند. مثلاً «خودرو» می‌تواند به تصویر یک ماشین یا یک ماشین اسباب‌بازی که به کلاس آورده‌اید متصل شود.
۵	می‌توانید کلمات را خاص‌تر کنید تا واژگان بیشتری را شامل شوند. به‌عنوان مثال، می‌توانید با گفتن «auto rossa» (ماشین قرمز) یک شیء خاص را مشخص کنید.

 

نکته مهم

این فعالیت به تقویت مهارت‌های ارتباطی و یادگیری واژگان کمک می‌کند و به زبان‌آموزان اجازه می‌دهد تا با محیط یادگیری خود بیشتر آشنا شوند.

 

۶. این سوال را پاس دهید (Pass That Question)

این بازی یک روش سرگرم‌کننده و تعاملی برای تقویت مهارت‌های گفتاری و شنیداری زبان‌آموزان است.

 

مراحل بازی

۱	کلاس را به دو یا سه گروه تقسیم کنید و از آنها بخواهید در وسط اتاق ردیف شوند.
۲	در انتهای کلاس بایستید و از اولین زبان‌آموزان در هر صف بخواهید به سمت شما بیایند.
۳	از زبان‌آموز یک سؤال به زبان مقصد بپرسید، مانند «Quel jour est-ce؟» (چه روزی است؟).
۴	سؤال را چند بار تکرار کنید تا مطمئن شوید که زبان‌آموزان آن را فهمیده‌اند.
۵	سپس زبان‌آموزان به خط خود باز می‌گردند.
۶	با گفتن «این سوال را پاس کن! ۱، ۲، ۳، برو!»، زبان‌آموزانی که در جلوی خط هستند، سؤال را به زبان‌آموز پشت سر خود می‌فرستند و او آن را به زبان‌آموز بعدی منتقل می‌کند.
۷	سؤال به ترتیب در صف حرکت می‌کند و به آخرین زبان‌آموز می‌رسد. او سپس به سمت شما می‌دود تا سؤال و پاسخ را بیان کند.
۸	اولین تیمی که پاسخ صحیح را بدهد، امتیاز آن دور را کسب می‌کند.

 

نکته مهم

این فعالیت می‌تواند سوالات را بر اساس سطح کلاس تنظیم کند؛ سوالات ساده برای مبتدیان و سوالات دشوارتر برای زبان‌آموزان پیشرفته. همچنین، در طول مسیر، سؤال ممکن است تغییر کند و به شکل متفاوتی به آخرین زبان‌آموز برسد، که این به جذابیت و هیجان بازی اضافه می‌کند.

 

۷. چیزی روی پیشانی شما (Something on Your Forehead)

این بازی یک روش سرگرم‌کننده برای مرور درس‌های گذشته است و به تقویت مهارت‌های ارتباطی و تفکری زبان‌آموزان کمک می‌کند.

 

مراحل بازی

۱	از زبان‌آموزان بخواهید که یک یار پیدا کنند.
۲	به هر زوج بگویید که کارت‌های تصویر را آماده کنند. این تصاویر باید به راحتی روی پیشانی زبان‌آموزان چسبانده شوند و بزرگ‌تر از آن نباشند که دید آنها را بگیرد.
۳	هر زوج در مقابل کلاس اجرا می‌کنند، اما تماشاگران نباید به همکلاسی‌های خود کمک کنند.
۴	دو بار قرعه‌کشی کنید: بار اول برای تعیین اینکه چه کسی چه نقشی را بازی کند و بار دوم برای انتخاب یک عکس.
۵	با شیر یا خط مشخص کنید که تصویر روی پیشانی چه کسی چسبانده می‌شود. هر کس که شیر آورد، عکس را روی پیشانی او چسبانده و کسی که خط آورد، یکی از کارت‌های تصاویر را به پیشانی هم‌تیمی خود می‌چسباند.
۶	هم‌تیمی‌ها نکاتی را به فردی که کارت روی پیشانی‌اش است، می‌دهند تا او بتواند تصویر را حدس بزند.
۷	هر تیم دو نفره ۹۰ ثانیه برای رسیدن به پاسخ دارد. کسی که کارت روی سرش نیست، می‌تواند با حرکات بدن یا صحبت کردن (به زبان مقصد) به هم‌تیمی خود کمک کند، مشروط بر اینکه کلمه را به زبان نیاورد.
۸	به دقت به آنچه هم‌تیمی‌تان می‌گوید گوش دهید و به محض حدس صحیح کلمه، تایمر را متوقف کنید.
۹	اگر گروه موفق به حدس نشد، از دیگر زبان‌آموزان بخواهید که شانس خود را امتحان کنند و در یافتن کلمه به آنها کمک کنند.

 

۸. ماموریت: ممکن است (Mission: Possible)

این بازی به زبان‌آموزان اجازه می‌دهد تا مهارت‌های زبانی خود را در عمل و در یک محیط سرگرم‌کننده و تعاملی به کار ببرند.

وسایل مورد نیاز:

• پاکت نامه (یک عدد برای هر گروه)
• کاغذ یا کارت
• جایزه (اختیاری)

 

مراحل بازی

۱	کلاس را به گروه‌های چهار نفره تقسیم کنید.
۲	به هر گروه یک پاکت بدهید که حاوی لیستی از ماموریت‌ها یا وظایف باشد که باید در سراسر کلاس یا حتی اطراف آن (مثل حیاط یا سالن) انجام دهند.
۳	مثال‌هایی از ماموریت‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد: •  نوشتن روزهای هفته روی تخته •  انجام ده حرکت پروانه در حالی که با صدای بلند شمارش می‌کنند •  خواندن شعرهای کودکانه به صورت گروهی •  انجام چند فعل حرکتی، مانند پریدن، چرخیدن، دست زدن و خندیدن •  پر کردن یک لیوان آب •  پیدا کردن زیباترین معلم در محیط آموزشی، دادن یک گل کاغذی قرمز به آنها، گرفتن عکس و امضای آنها
۴	به زبان‌آموزان بگویید که تمام وظایف را به زبان مقصد انجام دهند. این به شما کمک می‌کند تا درک دستورالعمل‌ها را بررسی کنید.
۵	گروهی که ابتدا تمام ماموریت‌ها را به پایان برساند، می‌تواند جایزه‌ای که شما تعیین کرده‌اید را دریافت کند.

 

نکته مهم

این بازی زبان‌آموزان را در دو سطح تست و بررسی می‌کند:

• ابتدا درک دستورالعمل‌ها را بررسی می‌کند، که باید به زبان مقصد باشد.
• سپس بررسی می‌کند که آیا زبان‌آموزان قادر به انجام وظایف خود هستند یا خیر.

تطبیق وظایف بر اساس سطح زبان‌آموزان اهمیت دارد؛ برای مثال، یک کلاس آلمانی ممکن است از زبان‌آموزان بخواهد یک قافیه یا آهنگ خاص آلمانی را بخوانند.

 

۹. پوستر پربار (Prolific Poster)

مراحل بازی

 

۱۰. جفت پانتومیم (Pairs Charades)

این بازی بر اساس بازی کلاسیک «Charades» طراحی شده و به یادگیری زبان به شیوه‌ای سرگرم‌کننده کمک می‌کند.

وسایل مورد نیاز:

• کاغذ یا کارت
• کلاه یا کاسه

 

مراحل بازی

۱	آماده‌سازی کلمات	پاسخ‌ها (عبارات) را روی تکه‌های کاغذ بنویسید و آنها را در یک کلاه یا کاسه بیندازید. هر کلمه باید به صورت یک جفت باشد، مثلاً ترکیبی از صفت و اسم. به عنوان مثال: «میمون کوچک»، «گربه چاق» یا «سگ غمگین».
۲	تقسیم گروه‌ها	کلاس را به دو گروه تقسیم کنید. هر گروه یک نماینده برای اجرا انتخاب می‌کند.
۳	اجرا	نماینده گروه باید با استفاده از حرکات بدنی (بدون صحبت کردن) کلمات را اجرا کند. همچنین، می‌توانید از قبل دسته‌های کلمات را مشخص کنید، به‌طور مثال صفت‌ها و اسم‌ها.
۴	حدس زدن	تیم‌ها ۹۰ تا ۱۲۰ ثانیه فرصت دارند تا کلمات را حدس بزنند. اگر یک تیم نتواند کلمه را حدس بزند، تیم دیگر ۳۰ ثانیه فرصت دارد تا جواب را بدهد و امتیاز بگیرد.
۵	پایان بازی	تیمی که بیشترین امتیاز را به دست آورد، برنده می‌شود و حق رجزخوانی تا بازی بعدی را خواهد داشت.

بازی‌هایی که در این مقاله معرفی شده‌اند، ابزارهای آموزشی عالی هستند که می‌توانند اشتیاق و انگیزه کودکان را برای یادگیری حتی در کلاس‌ آنلاین زبان هم به‌طور قابل توجهی افزایش دهند. با به‌کارگیری این بازی‌ها، معلمان می‌توانند یک محیط جذاب و تعاملی ایجاد کنند که یادگیری را برای دانش‌آموزان سرگرم‌کننده‌تر کند.

 

نکاتی قبل، حین و بعد از بازی برای یادگیری بهتر کودکان

بازی‌ها ابزارهای مؤثری برای مرور درس‌ها و معرفی مطالب جدید هستند. در اینجا نکات مهم برای استفاده مؤثر از بازی‌ها آورده شده است:

 

قبل از بازی

۱	آماده‌سازی وسایل	• وقت بگذارید تا وسایل لازم را تهیه کنید. • برخی بازی‌ها مانند «طولانی‌ترین خط» نیاز به وسایل خاصی ندارند و فقط با گفتن دستورالعمل‌ها قابل اجرا هستند. • اما بازی‌هایی که به وسایل بیشتری نیاز دارند، مانند «صندلی‌های موسیقی»، نیاز به زمان بیشتری برای آماده‌سازی دارند. • از ساختن یا جمع‌آوری اقلام و تصاویر نترسید، زیرا این وسایل می‌توانند جذابیت بیشتری به کلاس ببخشند.
۲	محتوای مناسب	• تلاش کنید که بازی‌ها به زبان مقصد اجرا شوند. • برای زبان‌آموزان مبتدی، ممکن است لازم باشد برخی از مطالب و دستورالعمل‌ها را به زبان اول ارائه دهید. • به عنوان مثال، در بازی «قایق در حال غرق شدن»، ممکن است بخواهید بیشتر دستورالعمل‌ها را به فارسی بگویید و تنها چند کلمه را به زبان مقصد اضافه کنید. • همچنین نمایش کلیپ ویدئویی از بازی به زبان‌آموزان کمک می‌کند تا تصور بهتری از آن پیدا کنند.

 

در حین بازی

۱	حفظ انرژی و شور و اشتیاق	• اگر شما از بازی هیجان‌زده باشید، این حس به زبان‌آموزان نیز منتقل می‌شود. • معلمان پرشور یادگیرندگان پرشور می‌سازند. • به آن‌ها تبریک بگویید و از لبخند و تشویق برای افزایش انگیزه استفاده کنید. • همچنین از تیمی که عقب افتاده است، حمایت کنید و به آن‌ها بگویید که اگر سریع‌تر عمل کنند، در دفعات بعدی می‌توانند برنده شوند.
۲	آموزش لحظه‌ای	• از لحظات آموزشی در طول بازی بهره ببرید. • اگر یک تیم جوابی با غلط املایی روی تابلو نوشته باشد، به جای رفتن به سوال بعد، به آن اشاره کنید. • به طور مختصر بگویید: «بچه‌ها، «success» دو C در وسط دارد. بیایید املای آن را تکرار کنیم.»

 

بعد از بازی

۱	ایجاد حس پیروزی	• هدف شما باید این باشد که همه زبان‌آموزان احساس پیروزی کنند. • با جشن گرفتن پیشرفت‌های کوچک، اعتماد به نفس آن‌ها را افزایش دهید. • جوایز می‌توانند انگیزه‌بخش باشند و هیجان بازی را افزایش دهند. •مهم است که به همه نشان دهید که در حال پیشرفت هستند، حتی اگر تیم آن‌ها برنده نشده باشد.
۲	جایزه و پاداش	• قبل از شروع بازی، اعلام کنید که چه جوایزی در انتظار برندگان است. • این جوایز می‌توانند شامل مهر زدن ستاره‌ها بر روی بازوها یا امتیاز جایزه باشند. • همچنین می‌توانید یک رکورد از امتیازات کلاس داشته باشید و آن را «O-meter عالی» بنامید. •

 

سخن پایانی

با رعایت این نکات، می‌توانید تجربه‌ای سرگرم‌کننده و آموزشی برای زبان‌آموزان خود فراهم کنید. بازی‌ها یادگیری زبان را جذاب‌تر کرده و به تقویت اعتماد به نفس و مهارت‌های اجتماعی آن‌ها کمک می‌کنند. از این فرصت‌ها برای مشارکت فعال و یادگیری مؤثر بهره ببرید!

 

منبع: fluentu.com