آیا می‌دانید حالت های فعلی در زبان ایتالیایی چطور کار می کنند؟
حالت‌های گرامری در زبان ایتالیایی همراه با زمان‌های فعلی به جمله معنا و مفهوم بیشتری می‌دهند. این حالت‌ها نشان می‌دهند که یک فعل چطور باید به‌کار برود یا چگونه باید درک شود، و فقط مربوط به زمان وقوع آن نیستند.
به همین دلیل، حالت‌ها و زمان‌ها معمولاً با هم ترکیب می‌شوند تا مفهوم دقیق‌تری ایجاد کنند.
این راهنمای جامع به شما کمک می‌کند تا به‌راحتی کاربرد هر حالت را بشناسید؛ و اگر در کنار مطالعه خودخوان، در یک کلاس آنلاین زبان ایتالیایی شرکت کنید، مسیر یادگیری‌تان سریع‌تر و لذت‌بخش‌تر خواهد شد.
در ادامه می‌خوانید:
- تفاوت حالت‌های ایتالیایی با زمان‌های فعلی چیست؟
- هفت حالت زبان ایتالیایی و نحوه تشخیص آنها
- سخن پایانی
تفاوت حالت‌های ایتالیایی با زمان‌های فعلی چیست؟
در نگاه اول، حالت‌های ایتالیایی بسیار شبیه به زمان‌های فعلی به نظر می‌رسند. در واقع، بسیاری از استادان زبان ایتالیایی حالت‌ها را به‌عنوان ادامه‌ای از زمان‌ها تدریس می‌کنند.
در ادامه بزرگ‌ترین تفاوت‌های حالت‌ها و زمان‌ها را می‌بینید:
1. «چه زمانی» در مقابل «چگونه»
زمان‌های فعلی نشان می‌دهند که عمل در چه زمانی رخ داده است.
به‌عنوان‌مثال:
Lui è al cinema به معنی: «او همین حالا در سینماست.»
این جمله در زمان حال (presente) قرار دارد.
اما حالت‌ها نشان می‌دهند که گوینده چه احساسی نسبت به چیزی که می‌گوید دارد یا چقدر مطمئن است.
برای مثال:
Credo che lui sia al cinema به معنی: «من فکر می‌کنم او در سینما باشد.»
این جمله حالت التزامی (congiuntivo) دارد و نشان می‌دهد که گوینده کاملاً مطمئن نیست.
2. حالت‌ها جایگاه عمل در واقعیت را بیان می‌کنند
حالت‌ها نشان می‌دهند که آیا چیزی واقعاً در حال رخ دادن است یا نه.
به‌عنوان‌مثال:
Spero che domani vada meglio به معنی: «امیدوارم فردا بهتر باشد.»
این جمله حالت التزامی (congiuntivo) دارد و نشان‌دهنده امید، رؤیا، امکان، نظر یا آرزو است.
اما اگر بگویم:
Domani andrà meglio به معنی: «فردا بهتر خواهد شد.»
این جمله در حالت اخباری (indicativo) است و گوینده مطمئن است.
3. حالت‌ها به جمله رنگ و احساس می‌بخشند.
همان‌طور که واژه «حالت» (mood) نشان می‌دهد، حالت‌ها می‌توانند احساسات گوینده را نیز منعکس کنند.
برای مثال:
در حالت امری (imperativo):
Dammi quella matita به معنی: «آن مداد را به من بده.»
این جمله دستوری و گاهی همراه با احساس قدرت یا عصبانیت است.
درحالی‌که در حالت شرطی (condizionale) و به شکل مودبانه‌تر:
Potresti darmi quella matita, per favore? به معنی: «می‌شود لطفاً آن مداد را به من بدهی؟»
4. حالت‌ها اجازه می‌دهند به‌صورت فرضی صحبت کنید
حالت شرطی (condizionale) همچنین به شما کمک می‌کند چیزی کاملاً فرضی را بیان کنید و معمولاً شرایطی را بیان می‌کند که گوینده منظورش این است: «اگر این شرط برآورده شود، این اتفاق خواهد افتاد.»
برای مثال:
Se tu fossi stato qui, mi avresti aiutato به معنی: «اگر اینجا بودی، به من کمک می‌کردی.»
هفت حالت زبان ایتالیایی و نحوه تشخیص آنها
هفت حالت زبان ایتالیایی به دو گروه تقسیم می‌شوند:
- حالت‌های صرفی (finite)
- حالت‌های غیرصرفی (indefinite).
| Modi finiti (حالت‌های صرفی) | این حالت‌ها مشخص می‌کنند چه کسی کار را انجام می‌دهد. افعال بر اساس شخص و تعداد افراد تغییر می‌کنند. در کل، چهار نوع صرف وجود دارد که هر کدام شامل یک یا چند زمان فعلی هستند. |
| Modi indefiniti (حالت‌های غیرصرفی) | در مقابل، این حالت‌ها فاعل مشخصی ندارند، بنابراین نمی‌گویند چه کسی عمل را انجام می‌دهد. |
بیایید نگاه دقیق‌تری به هر نوع بیندازیم.
حالت‌های صرفی
1. حالت Indicativo (اخباری)
حالت اخباری رایج‌ترین حالت است. این حالت برای توصیف چیزهایی استفاده می‌شود که در واقعیت اتفاق می‌افتند و می‌توان آن را با تقریباً همه زمان‌های حال، گذشته و آینده استفاده کرد.
در اینجا صرف سه فعل در زمان حال برای هر گروه اصلی فعل (-are, -ere, -ire) آمده است:
| فعل | parlare (صحبت کردن) | leggere (خواندن) | dormire (خوابیدن) |
| io (من) | parlo (من صحبت می‌کنم) | leggo (من می‌خوانم) | dormo (من می‌خوابم) |
| tu (تو) | parli (تو صحبت می‌کنی) | leggi (تو می‌خوانی) | dormi (تو می‌خوابی) |
| lui/lei/Lei (او) | parla (او صحبت می‌کند) | legge (او می‌خواند) | dorme (او می‌خوابد) |
| noi (ما) | parliamo (ما صحبت می‌کنیم) | leggiamo (ما می‌خوانیم) | dormiamo (ما می‌خوابیم) |
| voi (شما) | parlate (شما صحبت می‌کنید) | leggete (شما می‌خوانید) | dormite (شما می‌خوابید) |
| loro (آنها) | parlano (آنها صحبت می‌کنند) | leggono (آنها می‌خوانند) | dormono (آنها می‌خوابند) |
مثال‌ها:
| جمله به ایتالیایی | ترجمه به فارسی |
|---|---|
| Parlano italiano a casa. | آنها در خانه ایتالیایی صحبت می‌کنند. |
| Leggo un libro ogni mese. | من هر ماه یک کتاب می‌خوانم. |
| La domenica, dormiamo fino a tardi. | یکشنبه‌ها، ما تا دیروقت می‌خوابیم. |
زمان‌های قابل استفاده در حالت اخباری
- Imperfetto (گذشته استمراری)
- Passato prossimo (گذشته کامل نزدیک)
- Passato remoto (گذشته دور)
- Trapassato prossimo (گذشته کامل)
- Trapassato remoto (گذشته بعید)
- Futuro semplice (آینده ساده)
- Futuro anteriore (آینده کامل)
ازآنجاکه این‌ها زمان‌های استانداردی هستند و به شیوه استاندارد کار می‌کنند، در اینجا به جزئیات آنها نمی‌پردازیم.
2. حالت امری (imperativo)
Imperativo به معنای حالت امری است و زمانی استفاده می‌شود که گوینده دستوری صادر می‌کند. این حالت تنها در زمان حال به کار می‌رود.
معمولاً این حالت به صورت tu، lui/lei، noi و voi به کار می‌رود، چراکه گوینده به کسی دیگر می‌گوید که کاری انجام دهد.
بسیار به ندرت از این حالت برای loro نیز استفاده می‌شود، اما این مورد خاصی است که امروزه دیگر رایج نیست.
| شخص | parlare (صحبت کردن) | leggere (خواندن) | dormire (خوابیدن) |
| io | Parla! (صحبت کن!) | Leggi! (بخوان!) | Dormi! (بخواب!) |
| lui/lei/Lei | Parli! (صحبت کنید!) | Legga! (بخواند!) | Dorma! (بخوابد!) |
| noi | Parliamo! (صحبت کنیم!) | Leggiamo! (بخوانیم!) | Dormiamo! (بخوابیم!) |
| voi | Parlate! (صحبت کنید!) | Leggete! (بخوانید!) | Dormite! (بخوابید!) |
| loro | Parlino! (صحبت کنند) | Leggano! (بخوانند!) | Dormano! (بخوابند!) |
مثال‌ها:
- Parla! — صحبت کن!
- Leggete quel libro! — آن کتاب را بخوانید!
- Dormiamo adesso! — حالا بخوابیم!
ضمیر در این حالت به ندرت استفاده می‌شود، زیرا معمولاً از متن مشخص است.
یک فرمت خاص نیز برای زمانی که به کسی می‌گویید کاری انجام ندهد وجود دارد. در این حالت، به جای صرف فعل، از مصدر استفاده می‌شود:
- Non parlare così! — این‌طور صحبت نکن!
3. حالت احتمالی (congiuntivo)
حالت احتمالی در زبان ایتالیایی برای بیان نظرات، امیدها، آرزوها، احتمالات یا امکان‌ها استفاده می‌شود. این زمان دارای چهار دسته صرف مختلف است که براساس زمانی که عمل انجام شده متفاوت هستند.
1. احتمالی حال (congiuntivo presente)
حالت احتمالی حال برای گفتن آرزوها، امیدها یا باورهایی که مربوط به زمان حال هستند به کار می‌رود. شکل فعل‌ها برای «من»، «تو» و «او» یکی است، به همین دلیل معمولاً ضمیر را قبل از فعل می‌آوریم تا مشخص شود درباره چه کسی حرف می‌زنیم.
| parlare (صحبت کردن) | leggere (خواندن) | dormire (خوابیدن) |
| parli (صحبت کن) | legga (بخوان) | dorma (بخواب) |
| parli (صحبت کن) | legga (بخوان) | dorma (بخواب) |
| parli (صحبت کن) | legga (بخوان) | dorma (بخواب) |
| parliamo (صحبت کنیم) | leggiamo (بخوانیم) | dormiamo (بخوابیم) |
| parliate (صحبت کنید) | leggiate (بخوانید) | dormiate (بخوابید) |
| parlino (صحبت کنند) | leggano (بخوانند) | dormano (بخوابند) |
اغلب اوقات، وجود کلمه‌ی «che» (که) در جمله نشان می‌دهد که باید از حالت التزامی استفاده شود.
مثال:
| جمله به ایتالیایی | ترجمه به فارسی |
|---|---|
| Credo che tu parli bene l’italiano. | فکر می‌کنم که تو ایتالیایی را خوب صحبت می‌کنی. |
| È meglio che io legga questo libro in fretta. | بهتر است که من این کتاب را سریع بخوانم. |
| Pensi che lei non dorma abbastanza? | آیا فکر می‌کنی که او به اندازه کافی نمی‌خوابد؟ |
2. احتمالی گذشته (congiuntivo passato)
برای یادگیری احتمالی گذشته، کافی است حالت گذشته نزدیک را بشناسید. فقط لازم است فرم‌های کمکی avere و essere را در حالت شرطی یاد بگیرید و بعد اسم مفعول را مثل گذشته ساده به کار ببرید.
| avere (داشتن) | essere (بودن) |
| abbia parlato (صحبت کرده باشم) | sia andato/a (رفته باشم) |
| abbia parlato (صحبت کرده باشی) | sia andato/a (رفته باشی) |
| abbia parlato (صحبت کرده باشد) | sia andato/a (رفته باشد) |
| abbiamo parlato (صحبت کرده باشیم) | siamo andati/e (رفته باشیم) |
| abbiate parlato (صحبت کرده باشید) | siate andati/e (رفته باشید) |
| abbiano parlato (صحبت کرده باشند) | siano andati/e (رفته باشند) |
مثال‌ها:
| ایتالیایی | ترجمه فارسی |
| Spero che vi abbiano parlato delle nuove regole. | امیدوارم که با شما درباره قوانین جدید صحبت کرده باشند. |
| Credi che io abbia letto quel libro? | آیا باور داری که آن کتاب را خوانده‌ام؟ |
| Penso che lui sia andato al supermercato. | فکر می‌کنم که او به سوپرمارکت رفته باشد. |
3. احتمالی گذشته استمراری (congiuntivo imperfetto)
این حالت برای بیان امیدها یا آرزوهای جاری که در گذشته رخ داده‌اند یا موقعیت‌های فرضی به‌کار می‌رود. علامت مشخصه‌ی این زمان، وجود حرف «s» در صرف افعال است.
| parlare (صحبت کردن) | leggere (خوابیدن) | dormire (خواندن) |
| parlassi (صحبت می‌کردم) | leggessi (می‌خواندم) | dormissi (می‌خوابیدم) |
| parlassi (صحبت می‌کردی) | leggessi (می‌خواندی) | dormissi (می‌خوابیدی) |
| parlasse (صحبت می‌کرد) | leggesse (می‌خواند) | dormisse (می‌خوابید) |
| parlassimo (صحبت می‌کردیم) | leggessimo (می‌خواندیم) | dormissimo (می‌خوابیدیم) |
| parlaste (صحبت می‌کردید) | leggeste (می‌خواندید) | dormiste (می‌خوابیدید) |
| parlassero (صحبت می‌کردند) | leggessero (می‌خواندند) | dormissero (می‌خوابیدند) |
نمونه‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Speravo che tu parlassi di più. | امیدوار بودم که بیشتر صحبت کنی. |
| Pensavo che lui leggesse tanti libri. | فکر می‌کردم که او کتاب‌های زیادی می‌خواند. |
| Lana credeva che i bambini dormissero. | لانا فکر می‌کرد که بچه‌ها خواب بودند. |
4. احتمالی گذشته کامل (congiuntivo trapassato)
این زمان برای اعمالی استفاده می‌شود که ممکن بود قبل از عملی دیگر (در گذشته) کامل شده باشند. ساختار این زمان شامل فعل کمکی avere یا essere در حالت التزامی گذشته است که با اسم مفعول فعل اصلی ترکیب می‌شود.
| avere (داشتن) | essere (بودن) |
|---|---|
| avessi parlato (صحبت کرده بودم) | fossi andato/a (رفته بودم) |
| avessi parlato (صحبت کرده بودی) | fossi andato/a (رفته بودی) |
| avesse parlato (صحبت کرده بود) | fosse andato/a (رفته بود) |
| avessimo parlato (صحبت کرده بودیم) | fossimo andati/e (رفته بودیم) |
| aveste parlato (صحبت کرده بودید) | foste andati/e (رفته بودید) |
| avessero parlato (صحبت کرده بودند) | fossero andati/e (رفته بودند) |
نمونه‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Speravo che ne avessero parlato prima dello spettacolo. | امیدوار بودم که قبل از نمایش در مورد آن صحبت کرده باشند. |
| Pensavo che Anna avesse letto questo libro. | فکر می‌کردم که آنا این کتاب را خوانده باشد. |
| Temeva che i bambini avessero dormito troppo poco. | نگران بود که بچه‌ها خیلی کم خوابیده باشند. |
4. حالت condizionale (شرطی)
حالت شرطی، همان‌طور که از اسمش پیداست، برای صحبت کردن در مورد چیزهایی است که فرضی هستند و تنها در صورتی اتفاق می‌افتند که شرایط دیگری فراهم باشد.
این حالت فقط دو شکل دارد: زمان حال و زمان گذشته.
1. condizionale presente (شرطی حال)
شکل زمان حال حالت شرطی چیزی را بیان می‌کند که در حال حاضر می‌تواند اتفاق بیفتد اگر اتفاق دیگری رخ دهد.
برای ساخت آن، باید مصدر فعل را گرفته و از انتهای آن -e را حذف کرده و یک پسوند جدید اضافه کنیم. اما مراقب باشید: افعال گروه -are در این حالت به -ere تغییر می‌کنند.
out: –are verbs change to –ere in this mood.
| parlerei (صحبت می‌کردم) | leggerei (می‌خواندم) | dormirei (می‌خوابیدم) |
| parleresti صحبت می‌کردی | leggeresti می‌خواندی | dormiresti می‌خوابیدی |
| parlerebbe صحبت می کرد | leggerebbe می خواند | dormirebbe می خوابید |
| parleremmo صحبت می کردیم | leggeremmo می خواندیم | dormiremmo می خوابیدیم |
| parlereste صحبت می کردید | leggereste می خواندید | dormireste می خوابیدید |
| parlerebbero صحبت می کردند | leggerebbero می خواندند | dormirebbero می خوابیدند |
مثال‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Parlerebbe di più se tu smettessi di parlare. | او بیشتر صحبت می‌کرد اگر تو حرف زدن را متوقف می‌کردی. |
| Leggeresti il mio libro se te lo prestassi? | آیا کتاب من را می‌خواندی اگر آن را به تو قرض می‌دادم؟ |
| Dormiremmo meglio se spegnessimo la luce. | ما بهتر می‌خوابیدیم اگر چراغ را خاموش می‌کردیم. |
در بیشتر موارد، افعال استفاده شده در جملات در این حالت، هر دو در زمان شرطی هستند چون هر دو فرضی هستند.
2. condizionale passato (شرطی گذشته یا شرطی کامل گذشته)
شرطی گذشته به سادگی شکل شرطی passato prossimo است.
این حالت یک موقعیت فرضی یا حتی غیرممکن را بیان می‌کند که در گذشته رخ می‌داده اگر چیزی دیگر آن را ممکن می‌کرد.
این حالت با استفاده از شکل شرطی فعل کمکی avere (داشتن) یا essere (بودن) و همچنین پسوند گذشته فعل استفاده شده ساخته می‌شود.
| فعل (parlare) | فعل (leggere) | فعل (dormire) |
| avrei parlato (صحبت کرده بودم) | avrei letto (خوانده بودم) | avrei dormito (خوابیده بودم) |
| avresti parlato (صحبت کرده بودی) | avresti letto (خوانده بودی) | avresti dormito (خوابیده بودی) |
| avrebbe parlato (صحبت کرده بود) | avrebbe letto (خوانده بود) | avrebbe dormito (خوابیده بود) |
| avremmo parlato (صحبت کرده بودیم) | avremmo letto (خوانده بودیم) | avremmo dormito (خوابیده بودیم) |
| avreste parlato (صحبت کرده بودید) | avreste letto (خوانده بودید) | avreste dormito (خوابیده بودید) |
| avrebbero parlato (صحبت کرده بودند) | avrebbero letto (خوانده بودند) | avrebbero dormito (خوابیده بودند) |
مثال‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Avrei parlato con lei se fosse stata qui. | من با او صحبت کرده بودم اگر او اینجا بود. |
| Avrebbe letto l’articolo se fosse stato scritto in inglese. | او مقاله را می‌خواند اگر به زبان انگلیسی نوشته شده بود. |
| Se non fosse stato così tardi, avremmo dormito di più. | اگر اینقدر دیر نشده بود، ما بیشتر می‌خوابیدیم. |
اگر فعلی که استفاده می‌کنید نیاز به essere دارد، از این شکل‌ها به عنوان فعل کمکی استفاده کنید:
sarei (بوده بودم)
saresti (بوده بودی)
sarebbe (بوده بود)
saremmo (بوده بودیم)
sareste (بوده بودید)
sarebbero (بوده بودند)
Sarei andata se me lo avesse chiesto. — من می‌رفتم اگر از من خواسته بود.
The Indefinite Moods (حالت‌های غیرصرفی)
5. حالت infinito (مصدر)
مصدر شکل پایه فعل است که در دیکشنری می‌بینید. این شکل در بعضی ساختارهای جمله به کار می‌رود، به ویژه با افعال piacere (دوست داشتن) یا افعال مدال.
parlare (صحبت کردن) leggere (خواندن) dormire (خوابیدن)
مثال‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Sono felice di parlare con te. | من خوشحالم که با تو صحبت می‌کنم. |
| Non mi piace leggere. | من دوست ندارم بخوانم. |
| Non posso dormire troppo tardi. | من نمی‌توانم خیلی دیر بخوابم. |
6. حالت participio (پسوند)
در زبان ایتالیایی دو نوع پسوند وجود دارد: پسوند حال و پسوند گذشته.
participio presente (پسوند حال) برای تبدیل فعل به اسم، صفت یا قید استفاده می‌شود.
بیشتر پسوندهای حال با جایگزینی -are به -ante یا -ere/-ire به -ente ساخته می‌شوند (برخی افعال ire به -iente تغییر می‌کنند).
البته استثناهایی هم وجود دارد، بنابراین بهتر است تحقیق کرده و استثناها را حفظ کنید.
parlante (صحبت‌کننده) leggente (خواننده) dormente, dormiente (خوابیده)
مثال‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Scooby Doo è un cane parlante. | اسکوبی دو یک سگ سخنگو است. |
| Il Vesuvio è un vulcano dormiente molto pericoloso. | وزوویوس یک آتشفشان خوابیده بسیار خطرناک است. |
“Leggente” یک فعل است که دیگر زیاد استفاده نمی‌شود، بنابراین جمله‌ای با آن نمی‌سازیم، ولی شما مفهوم را درک می‌کنید!
✔ پسوند گذشته برای ساخت سایر زمان‌ها به کار می‌رود.
شما ممکن است آن را به عنوان بخشی از زمان گذشته بشناسید، اما در چندین زمان و حالت دیگر هم استفاده می‌شود.
معمولاً، -are به -ato، -ere به -uto و -ire به -ito تبدیل می‌شود.
این افعال همیشه با فعل کمکی مناسب به کار می‌روند.
parlato (صحبت شده) letto (خوانده شده) dormito (خوابیده شده)
مثال‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Ho parlato con lei ieri. | دیروز با او صحبت کردم. |
| Hai letto il giornale oggi? | امروز روزنامه را خواندی؟ |
| Non ho dormito per tre giorni. | من سه روز نخوابیدم. |
Leggere یک فعل نامنظم در این شکل است، ولی افعال منظم -ere مانند credere (باور کردن) به creduto تبدیل می‌شوند.
7. مصدر حالتی (gerundio)
در زبان ایتالیایی، مصدر حالتی برای ساخت زمان‌های استمراری استفاده می‌شود. این معادل کلمات انگلیسی است که به “-ing” ختم می‌شوند.
نحوه ساخت:
- افعالی که به -are ختم می‌شوند: پایان خود را به -ando تغییر می‌دهند.
- افعالی که به -ere و -ire ختم می‌شوند: پایان خود را به -endo تغییر می‌دهند.
برای بیان یک جمله کامل معمولاً به یک فعل کمکی در زمان حال یا مصدر نیاز است.
نمونه فعل‌ها:
- parlando — صحبت کردن
- leggendo — خواندن
- dormendo — خوابیدن
مثال‌ها:
| ایتالیایی | فارسی |
| Sto parlando con mia madre. | من دارم با مادرم صحبت می‌کنم. |
| Stavo leggendo un libro quando sei arrivato. | داشتم کتاب می‌خواندم که تو رسیدی. |
| Il gatto sta dormendo sul letto. | گربه روی تخت خوابیده است. |
نکته مهم:
فعل کمکی‌ای که اغلب با مصدر حالتی استفاده می‌شود، فعل stare است و نه فعل essere.
- فعل stare نیز به معنی “بودن” است، اما بیشتر به شرایط و وضعیت اشاره دارد تا به حالت وجود.
سخن پایانی
در نهایت، تسلط بر حالت‌های فعلی در زبان ایتالیایی می‌تواند مهارت‌های زبانی شما را به سطح بالاتری برساند. این حالت‌ها به شما کمک می‌کنند تا به طور مؤثری افکار و احساسات خود را بیان کنید و ارتباط بهتری با گویشوران ایتالیایی برقرار کنید.
برای یادگیری دقیق و کامل این قواعد، شرکت در کلاس‌های زبان ایتالیایی می‌تواند تجربه شما را غنی‌تر و سریع‌تر کند.
