۳۱ شهریور (۲۱ سپتامبر) روز جهانی آلزایمر
هر سال، روز ۳۱ شهریور معادل ۲۱ سپتامبر به عنوان روز جهانی آلزایمر نامگذاری شده است. هدف این روز افزایش آگاهی افراد در سراسر جهان درباره این بیماری، تشویق افراد به انجام کارهای داوطلبانه، تشویق سازمان‌های تحقیقاتی برای انجام مطالعات بیشتر درباره این بیماری، بیان اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام و همچنین کمک به افراد مبتلا به آلزایمر و خانواده‌های آن‌هاست.
در ادامه می‌خوانید:
- بیماری آلزایمر چیست؟
- تاریخچه روز جهانی آلزایمر
- اهمیت روز جهانی آلزایمر
- ۱۰ تا از نشانه‌ها و علائم آلزایمر
- راه‌های جلوگیری و به تعویق انداختن آلزایمر
- سخن پایانی
بیماری آلزایمر چیست؟
در بیماری آلزایمر، مغز شروع به کوچک شدن می‌کند و از طرفی دیگر، سلول‌های مغز به‌تدریج می‌میرند. این اتفاق منجر به کاهش و از دست دادن قابل توجه حافظه، توانایی‌های شناختی، توانایی انجام کارهای روزمره و همچنین کاهش توانایی فرد برای عملکرد صحیح در موقعیت‌های مختلف می‌شود.
بیماری آلزایمر بسیار جدی است و در صورت تشخص نیاز به درمان فوری و نظارت تخصصی دارد.
تاریخچه روز جهانی آلزایمر
سازمان Alzheimer’s Disease International (ADI) در سال ۱۹۸۴ برای حمایت از بیماران مبتلا به آلزایمر در سراسر جهان و همچنین ارائه راهکارهای درمانی مناسب به آنها تأسیس شد.
در ۲۱ سپتامبر سال ۱۹۹۴، در شهر ادینبورگ جشنی برای بزرگداشت دهمین سالگرد ADI برگزار شد و این سازمان این تاریخ را روز جهانی آلزایمر نامگذاری کرد. همچنین در این روز از دکتر آلویس آلزایمر، روانپزشک آلمانی که اولین بار توانست این بیماری را در اوایل دهه ۱۹۰۰ شناسایی کند نیز تجلیل می‌شود.
اهمیت روز جهانی آلزایمر
همانطور که اشاره کردیم، بیماری آلزایمر یک اختلال مغزی شدید است که منجر به از دست دادن حافظه و سردرگمی می‌شود. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود و برای کنترل آن اقداماتی صورت نگیرد، می‌تواند بر توانایی‌های ذهنی فرد در یادگیری، تفکر، استدلال، به خاطر سپردن، حل مسئله، تصمیم‌گیری و توجه تأثیری منفی بگذارد. این تاثیرات می‌توانند در بسیاری از موقعیت‌ها زندگی فرد را به خطر بیاندازد.
به دلیل تاثیرات منفی و ناگوار، هر سال تمام ماه سپتامبر به عنوان ماه آلزایمر نامگذاری شده است تا تمامی مردم در سراسر جهان، جوامع و سازمان‌های بهداشتی و تحقیقاتی از بیماران حمایت کرده و همچنین با این بیماری بیشتر آشنا شوند.
۱۰ تا از نشانه‌ها و علائم آلزایمر
از دست دادن حافظه که زندگی روزمره را مختل می‌کند ممکن است تنها یکی از علائم بیماری آلزایمر باشد. به صورت کلی ۱۰ علامت و نشانه اصلی و هشدار دهنده برای این بیماری وجود دارد. اگر متوجه هر یک از آنها در خود یا اطرافیانتان شدید، آن را نادیده نگیرید و به یک متخصص مراجعه کنید.
۱. از دست دادن حافظه و مختل شدن کارهای زندگی روزمره
یکی از شایع‌ترین نشانه‌های بیماری آلزایمر، به ویژه در مراحل اولیه، فراموش کردن اطلاعات جدید و تازه است.
برای مثال:
- فراموش کردن تاریخ‌ها یا رویدادهای مهم،
- پرسیدن چندین سؤالات مشابه پشت سر هم و نیاز روز افزون به استفاده کردن از ابزارهای کمک‌کننده حافظه (مانند کاغذهای یادداشت برای یادآوری یا اپلیکیشن‌های یادآوری)
- و یا تکیه بر اعضای خانواده برای پیش بردن کارهایی که در گذشته به تنهایی آنها را انجام می‌دادند.
توجه داشته باشید
که فراموش کردن نام‌ها یا قرار ملاقات‌ها و به یاد آوردن آنها بعد از مدتی (اگر همیشه اتفاق نیفتد) از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۲. روبرو شدن چالش در برنامه‌ریزی یا حل مسئله
برخی از افرادی که با آلزایمر و تغییراتی که در حافظه‌شان رخ می‌دهند زندگی می‌کنند، ممکن است متوجه بروز مشکلاتی در توانایی خود برای چیدن و دنبال کردن از یک برنامه یا سری کارهای مرتبط با اعداد شوند.
همچنین آنها ممکن است در دنبال کردن یک دستورالعمل آشنا (برای مثال درست کردن غذایی که قبلا بارها آن را پخته بودند) یا حتی بررسی صورت‌حساب‌های ماهانه مشکل داشته باشند. دشواری در تمرکز و انجام دادن کارهای روتین در مدت زمان طولانی‌تر از علائم مربوط به این دسته است.
توجه داشته باشید
که اشتباه کردن در مدیریت امور مالی یا صورت‌حساب‌های ساده (اگر همیشه اتفاق نیفتد) از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۳. روبرو شدن با مشکل در انجام وظایف و کارهای قدیمی
افرادی که با مشکلات حافظه ناشی از آلزایمر زندگی می‌کنند، در اغلب موارد انجام وظایف روزانه را بسیار سخت‌تر از قبل ارزیابی می‌کنند. گاهی اوقات نیز ممکن است آنها برای رانندگی به یک مکان آشنا، نوشتن لیست مواد غذایی مورد نیاز یا به خاطر سپردن قوانین بازی مورد علاقه‌شان دچار مشکل شوند.
توجه داشته باشید
که کمک خواستن برای استفاده از برخی از دستگاه‌ها و کارهای مربوط به تکنولوژی‌ها پیچیده از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۴. سردرگمی درباره زمان و مکان
افرادی که مبتلا به آلزایمر هستند ممکن است متوجه گذر تاریخ، فصول و زمان نشوند. همچنین امکان این وجود دارد که اگر چیزی در حال حاضر و بلافاصله اتفاق نیفتد، نتوانند آن را بفهمند و درک کنند. علاوه بر این، افراد دچار این بیماری ممکن است گاهی اوقات فراموش کنند که کجا هستند یا چگونه به آن مکان رسیده‌اند.
توجه داشته باشید
که گیج شدن درمورد اینکه در چه روزی از هفته قرار دارید و بعد یادآوری آن از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۵. مشکل در درک تصاویر بصری و روابط فضایی
برخی از افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است متوجه تغییرات بینایی در خود شوند. این اتفاق می‌تواند منجر به بروز مشکلات متعدد در حفظ تعادل یا مشکل در خواندن شود.
علاوه بر این‌ها، امکان بروز مشکل در تشخیص دادن میزان دوری یا نزدیکی اشیاء، تشخیص رنگ‌ها یا کنتراست آنها نیز وجود دارد. تمامی این‌ها زمانی خطرناک‌تر و حتی گاهی مرگبار می‌شود که فرد مبتلا، رانندگی کند.
توجه داشته باشید
که تغییرات در بینایی به دلیل آب مروارید از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۶. مشکلات تازه با کلمات هنگام حرف زدن یا نوشتن
افرادی که مبتلا به آلزایمر هستند ممکن است در دنبال کردن و یا شروع یک مکالمه مشکل داشته باشند. آنها ممکن است حتی در وسط یک مکالمه ناگهان ساکت شوند و هیچ ایده‌ای درباره اینکه چگونه آن را ادامه بدهند نداشته باشند و یا آخرین جمله خود را مرتبا تکرار کنند.
علاوه بر این، افراد بیمار می‌توانند در استفاده از کلمات مشکل داشته باشند، نتوانند اشیاء را نامگذاری کنند و یا از اسامی اشتباهی برای آنها استفاده کنند.
توجه داشته باشید
که مشکل در پیدا کردن کلمه مناسب (اگر همیشه اتفاق نیفتد) از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۷. جایگذاری اشتباه اشیاء و عدم توانایی در پیدا کردن آنها
فردی که مبتلا به آلزایمر است ممکن است اشیاء را در مکان‌های غیر عادی قرار دهد. آنها حتی ممکن است وسایلی را که از دستشان افتاده است را در همان لحظه گم کنند و نتوانند برای برداشتن و یا پیدا کردن آن به عقب برگردند. در اغلب مواقع با پیشرفت کردن بیماری، ممکن است دیگران آنها را به دزدی متهم کنند.
توجه داشته باشید
که قرار دادن وسایل در جای نامناسب و بعد فراموش کردن آن (اگر همیشه اتفاق نیفتد) از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۸. کاهش توانایی قضاوت کردن
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است متوجه بروز تغییراتی در توانایی قضاوت کردن یا تصمیم‌گیری شوند. برای مثال، آنها ممکن است هنگام استفاده از پول نتوانند تعداد اسکناس‌های درستی را جدا کنند و توجه‌شان به نظافت و بهداشت فردی نیز کاهش پیدا کند.
توجه داشته باشید
که تصمیم‌گیری اشتباه یا خطا کردن مانند بی‌توجهی به تمام شدن بنزین ماشین (اگر همیشه اتفاق نیفتد)، از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۹. کناره گیری از کار یا فعالیت‌های اجتماعی
همانطور که قبلا اشاره کردیم، فردی که مبتلا به آلزایمر است می‌تواند بروز تغییراتی در توانایی دنبال کردن یا شروع کردن یک مکالمه تجربه کند. در نتیجه، آنها ممکن است از سرگرمی‌ها، فعالیت‌های اجتماعی یا سایر فعالیت‌هایی که با بقیه افراد سروکار دارند کناره‌گیری کنند. همچنین افراد مبتلا ممکن است در هماهنگ شدن با یک تیم یا انجام فعالیت گروهی مورد علاقه‌شان مشکل داشته باشند.
توجه داشته باشید
که احساس بی‌علاقگی نسبت به قوانین اخلاقی خانوادگی یا اجتماعی (اگر همیشه اتفاق نیفتد)، از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
۱۰. بروز تغییرات در خلق و خو و شخصیت
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است بروز تغییرات خلقی و شخصیتی را در خود تجربه کنند. برخی اوقات آنها می‌توانند بسیار گیج، مشکوک، افسرده، ترسناک یا مضطرب به‌نظر برسند. همچنین امکان بروز احساس ناراحتی با ماندن در خانه، هنگام وقت گذراندن با دوستان یا زمانی که خارج از منطقه امن خود هستند وجود دارد.
توجه داشته باشید
که داشتن روش‌های منحصربه‌فرد برای انجام برخی کارها و تحریک‌پذیری درصورت به‌هم ریختگی روتین و برنامه‌ها (اگر همیشه اتفاق نیفتد)، از علائم مربوط به بالا رفتن سن است نه آلزایمر.
راه‌های جلوگیری و به تعویق انداختن آلزایمر
شما باید سبک زندگی خود را برای پیشگیری و به تعویق انداختن آلزایمر تغییر دهید. اضافه کردن عادات سالم بیشتر به زندگی‌تان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
برای اینکه خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهید انجام دادن کارهای زیر را به برنامه خود اضافه کنید.
۱. ورزش کنید و تحرک داشته باشید
شواهد و تحقیقات نشان داده‌اند که ورزش و به‌طور کلی داشتن تحرک می‌تواند تا حد قابل توجهی به پیشگیری و یا به تعویق انداختن ابتلا به بیماری آلزایمر جلوگیری کند. توصیه می‌شود که برای حداقل سه الی چهار روز در هفته و به مدت ۳۰ دقیقه ورزش هوازی انجام دهید.
۲. رژیم مدیترانه‌ای را دنبال کنید
تحقیقات نشان داده‌اند که دنبال کردن یک رژیم مدیترانه‌ای به کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و همچنین کاهش سرعت پیشرفت آن کمک می‌کند. حتی پیروی از بخشی از این، برای کسانی که به هر دلیل نمی‌توانند آن را دنبال کنند، رژیم بهتر از نادیده گرفتن کامل آن است.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای به‌طور عمده شامل سبزیجات و میوه‌های تازه و مواد زیر است:
- ماهی
- غلات کامل
- روغن زیتون
- مقدار متوسط مرغ
- مقدار متوسط لبنیات
- مقدار متوسط تخم مرغ
- مقدار کمی گوشت قرمز
- آجیل و مغزیجات حبوبات
۳. به اندازه کافی بخوابید
شواهد و تحقیقات رو به رشد نشان می‌دهند که بهبود کیفیت و کمیت خواب می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند. تاثیر مثبت خواب کافی بر روی آلزایمر به پاکسازی بهتر آمیلوئیدها از مغز مرتبط است که زیاد بودن آنها خطر و ریسک ابتلا را بالا می‌برند.
توصیه می‌کنیم که برای هفت تا هشت ساعت خواب شبانه برنامه‌ریزی کنید.
۴. یک زبان جدید یاد بگیرید
انجام فعالیت‌هایی که توانایی شناختی را تحریک می‌کنند، به‌خصوص یادگیری یک زبان جدید، می‌توانند در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر مفید باشند.
بیشتر بدانید: چگونه یادگیری یک زبان جدید مغز ما را تغییر می‌دهد؟
با اینکه شواهد مربوط به این تحقیقات نشان می‌دهند که یادگیری یک مهارت صرفا محدود به عملکرد بهتر در همان مهارت می‌شود و بر روی سایر فعالیت‌های شناختی تاثیر نمی‌گذارد؛ اما از آنجایی که هنگام یادگیری زبان تمامی حواس و مهارت‌های شما درگیر می‌شود، گزینه خوبی برای پیشگیری از آلزایمر به‌شمار می‌رود.
بیشتر بدانید: چگونه یادگیری زبان دنیا را تغییر و زندگی شما را متحول می‌کند؟
| اگر به دنبال یادگیری یک زبان جدید برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر و یا به تعویق انداختن آن هستید، پیشنهاد می‌کنیم در کلاس زبان هایتاکی ثبت نام کنید. مدرسین خصوصی این کلاس‌ها به شما کمک می‌کنند تا با استفاده از ابزارها و منابع لازم، به یادگیری زبان مورد علاقه خود نزدیک‌تر و از خطرات بیماری آلزایمر دورتر شوید.
|
۵. ارتباطات اجتماعی داشته باشید
از آنجایی که تماس و روابط اجتماعی بیشتر مغز را درگیر و فعال نگه می‌دارد، می‌تواند به پیشگیری از آلزایمر و یا به تعویق انداختن آن کمک کند.
۶. مصرف الکل را محدود کنید
شواهد متناقضی در مورد فواید مصرف متوسط الکل (یک نوشیدنی در روز برای خانم‌ها و یک یا دو نوشیدنی برای اقایان) و رابطه آن با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر وجود دارد.
برخی از محققان و متخصصین معتقدند که مصرف الکل در این موقعیت ممکن است مفید باشد؛ اما این ادعا کاملا ثابت نشده است و توصیه می‌کنیم در صورت مصرف الکل، آن را محدود کنید یا کاملا کنار بگذارید.
سخن پایانی
روز جهانی آلزایمر بهانه خوبی برای یادآوری خطرات و تأثیرات گسترده این بیماری بر روی افراد، خانواده‌های آنها و تمامی مردم در سراسر جهان است. افزایش آگاهی، تشویق موسسات به انجام تحقیقات بیشتر و ترویج راه‌های پیشگیری بیشتر از این بیماری، اقدامات مهمی برای آینده هستند به امید اینکه درمان‌های مؤثر و شاید حتی درمانی قطعی برای آلزایمر پیدا شود.
با اطلاع‌رسانی و مشارکت بیشتر در فعالیت‌های مرتب با روز جهانی آلزایمر، شما می‌توانید در این مسیر مهم سهیم باشید و به افراد مبتلا و خانواده‌هایشان کمک کنید؛ یا حتی اقدامات پیشگیرانه‌ای برای خود و خانواده‌تان انجام دهید.
منابع:
