رویکرد واژگانی در آموزش زبان: بهترین شیوه تدریس لغات
به نظر شما کدام یک مهمتر است: ارتقاء واژگان یا آموزش گرامر؟ «هیچکدام» پاسخی کاملاً قابل قبول برای این سوال است! حداقل این چیزی است که مایکل لوئیس زبان شناس رویکرد واژگانی میگوید. این دو جنبه از زبان (واژگان و دستور زبان) همیشه با هم هستند.
رویکرد واژگانی روشی برای آموزش زبان بوده که حول این نظریه متمرکز است که زبان بر خلاف ساختارهای دستوری از «چانک های» واژگانی تشکیل شده است.(چانکها chunk تعدادی از کلمات انگلیسی هستند که همیشه در جملههای انگلیسی در کنار هم میآیند و در کنار یکدیگر بار معنایی خاصی دارند.)
در این راهنما، در مورد اینکه رویکرد واژگانی دقیقاً چیست و چگونه میتوانید آن را در کلاس درس خود پیاده کنید، بیشتر توضیح خواهیم داد.
در ادامه میخوانید:
- رویکرد واژگانی (لغوی) در آموزش زبان چیست؟
- مزایای رویکرد واژگانی چیست؟
- نحوه استفاده از رویکرد واژگانی در کلاس زبان
- سخن پایانی
رویکرد واژگانی (لغوی) در آموزش زبان چیست؟
رویکرد واژگانی بیشتر به کلمات «چانک ها» یا عبارات علاقهمند است؛ کلماتی که معمولاً باهم هستند و اغلب در کنار یکدیگر در زبان یافت میشوند، نه ساختارهای دستوری.
مایکل لوئیس، زبان شناس، به صورت تخصصی این کتاب را در این زمینه نوشت و آن را در سال ۱۹۹۳، با عنوان «رویکرد واژگانی: وضعیت زبان انگلیسی و یک راه رو به جلو»، درباره مبانی مفهومی برای آموزش مؤثر زبان دوم، گردآوری کرد.
در زبان انگلیسی «چانک های» زیادی وجود دارد که تعدادی از آنها عبارتند از:
- by the way (راستی، به هر حال)
- abstract reasoning (استدلال انتزاعی یا خیالی)
- complete idiot (احمق تمام عیار)
- best wishes (بهترین آرزوها)
- make up your mind (تصمیم خود را بگیر)
- go to great lengths (تلاش زیادی کردن)
این کلمات اغلب با هم هستند و انگلیسی زبان ها آنها را در کنار یکدیگر استفاده می کنند.
رویکرد واژگانی بر این باور است که زبانها از این «چانک ها» تشکیل شدهاند و کلید تسلط بر هر زبانی، استفاده دقیق از این عبارات است -که انگلیسی زبانان در مکالمات روزانه بیان میکنند- بدون توجه به درستی ساختار دستوری یا معنای کلمه.
به عنوان مثال، چگونه عباراتی مانند “by the way” یا “make up your mind” vh ازنظر دستوری تجزیه و تحلیل میکنید؟ در مواردی از این دست، دستور زبان در درجه دوم اهمیت قرار میگیرد. اما بومی زبانان میدانند که درست میگویند؛ زیرا درست به نظر میرسند.
برای نشان دادن این ایده، به عبارت “best wishes” فکر کنید.
کلمه “best” در عبارت را می توان با “good,” “happy” یا “fun” جایگزین کرد و همچنان از نظر دستوری صحیح باشد، اما بومی زبانان میدانند که چیزی غیر معمول است و به هر حال از کلمه “best” استفاده میکنند.
رویکرد واژگانی به تعارض گرامر و واژگان خاتمه داده و در عوض روانی زبانی را یک توانایی نشان میدهد که سریع و آسان در موقعیتهای مختلف به عبارات موجود اختصاص میابد.
ما با استفاده از هزاران مورد از این عبارات جملاتی را میسازیم و با هم ارتباط برقرار میکنیم. بنابراین، آموزش زبان باید این واقعیت را در کلاس درس منعکس کند.
مزایای رویکرد واژگانی چیست؟
۱. رویکرد واژگانی فراگیری زبان را سرعت میبخشد.
“Chunking” درواقع یک تکنیک بهبود حافظه است. با گروه بندی کلمات مشترک و در نظر گرفتن آنها به عنوان یک کل بزرگتر، به مغز اجازه میدهد تا مقادیر بیشتری از اطلاعات را پردازش کند.
بیشتر بدانید: راهکارهای تقویت حافظه در یادگیری و حفظ واژگان
Chunking به کلاس شما اجازه میدهد تا اطلاعات زیادی را به سرعت پوشش دهد. بهجای اینکه زبان آموزان شما بهصورت جداگانه هر کلمه را در یک جمله پردازش کنند، ببینند معنی هر کلمه چیست و هر کدام از نظر گرامری چگونه با کلمه مجاورش ارتباط دارد، با چانک ها سروکار دارند.
به جای اینکه به یک کلمه در یک زمان تسلط ایجاد کنید، آن را یک عبارت در یک زمان انجام میدهید.
به عنوان مثال، به جای آموزش “Hang in there!” به عنوان سه کلمه معنیدار، شما آن را به عنوان یک عبارت فشرده به معنای “don’t give up.” یاد میدهید.
۲. فوق العاده عملی است
“The green monkey jumped on the round table.” (میمون سبز روی میز گرد پرید.)
وقتی خودتان دانشجو بودید، آیا تا به حال با مثالهایی مواجه شدهاید که باعث شود فکر کنید: «من هرگز از آن جمله در گفتار روزمرهام استفاده نخواهم کرد.»
چنین جملاتی اگرچه ممکن بود مفهوم گرامر را به شما آموزش دهند، اما عبارات مفید واقعیای نبودند که بتوانید در مکالمات روزمره استفاده کنید.
با رویکرد واژگانی، زبان آموزان شما عبارات و اصطلاحاتی را یاد میگیرند که استفاده از آنها خوب است؛ عبارات از پیش ساخته شدهای که بومیها به راحتی آن را درک میکنند و میتوانند در مکالمات روزانه استفاده شوند.
اگر در جایی تدریس میکنید که ملزم به استفاده از روشهای قدیمی و غیرعملی تدریس هستید و دوست دارید به سراغ روشهای نوین تدریس زبان بروید، میتوانید با ثبت نام در هایتاکی به عنوان مدرس زبان، کلاسهای خود را بهصورت آنلاین و حضوری برگزار کرده و از روشهای مورد تایید خودتان برای تدریس واژگان و مهارتهای دیگر، آزادانه در کلاسها استفاده کنید. |
۳. ارتباط را آموزش میدهد
رویکرد لغوی، کاربردی و کاملا قابل فهم است. زبان آموزان شما بهجای یادگیری چیزهایی در مورد زبانی که خود کسانی که با آن زبان صحبت می کنند حتی درباره آنها نمیدانند، یاد میگیرند که چگونه با عبارات معنادار ارتباط برقرار کنند.
وقتی زبان آموزان با گویشوران بومی مواجه شوند، میدانند چگونه به آنها سلام کنند، چگونه از آنها سؤال بپرسند و چگونه داستانی بگویند یا حقایق شخصی را به اشتراک بگذارند.
نحوه استفاده از رویکرد واژگانی در کلاس زبان
۱. زبان آموزان را غرق در مطالب درست کنید
“مطالب درست” به قرار گرفتن طبیعی در زبانی که گویشوران بومی هر روز با آن مواجه می شوند اشاره دارد. “مطالب درست” با کتابهای درسی زبان یا آموزشهایی که برای زبان آموزان ایجاد میشود متفاوت هستند.
به عنوان مثال، در آموزش های ویدئویی، معلمان سرعت خود را کاهش میدهند و کلمات را به وضوح بیان میکنند تا بینندگان بتوانند آموزش را دنبال کنند. آنها همچنین معنی هر کلمه را توضیح می دهند و مثال هایی برای جمله می آورند.
این با مطالب درست اتفاق نمیافتد. این فرض ناگفته وجود دارد که خوانندگان، بینندگان یا شنوندگان از قبل زبان را میفهمند، بنابراین با سرعت تمام و دقیقاً مشابه بومیها، به آن میپردازند.
زبان آموزان خود را غرق در مطالب درست کنید؛ مطالب واقعی که برای افراد بومی واقعی ایجاد شدهاند.
۲. در هر فرصتی که به دست میآورید، چانک های واژگانی را برجسته کنید
در ابتدا، برای زبان آموزان شما تشخیص اینکه کدام کلمات در جمله به صورت گروهی آمدهاند، چالش برانگیز است. این وظیفه شما خواهد بود که آنها را پررنگ و برجسته کنید.
به عنوان مثال، هنگام نوشتن جملاتی مانند:
“It’s time for a quick shower.” (وقت یک دوش سریع است.)
“I don’t like fast food.” (من غذای فست فود دوست ندارم.)
“The loss caused excruciating pain.” (این باخت باعث درد و رنجش شدید شد.)
توجه زبان آموزان را به کلمات پررنگ جلب کنید. آنها را برجسته کنید یا روی تخته دورشان خط بکشید. آنها را تکرار کنید و از زبان آموزان بخواهید که آنها نیز تکرار کند. آنها را از کلمات دیگر جمله جدا کنید. منظور آنها را برای زبان آموزان توضیح دهید.
در صورت استفاده صحیح از عبارت، مثالهای دیگری بیاورید و به زبان آموزان بگویید چه زمانی استفاده از عبارت مناسب و یا درست نیست.
برای مثال، میتوانید به این نکته اشاره کنید که اگرچه “fast” و “quick” اساساً به یک معنا هستند، “fast shower” و “quick food” درست به نظر نمیرسند.
۳. ترجمه چانک ها از زبان مقصد به انگلیسی (و بالعکس)
برای اینکه زبان آموزان بتوانند عبارات را در موقعیتهای واقعی به کار ببرند، سعی کنید به آنها این احساس را بدهید که عبارات معادل آنها در انگلیسی (یا هر زبانی که به آن تدریس میکنید) چیست. این کار چشم آنها را به موارد متعددی باز میکند که یک قطعه واژگانی خاص مناسب است.
به عنوان مثال، اصطلاح اسپانیایی “Entre la espada y la pared” که ترجمه لفظ به لفظ آن «بین شمشیر و دیوار» است، معادل عبارت انگلیسی “between a rock and a hard place” به معنی «بین بد و بدتر بودن» است.
البته تبدیل از یک زبان به زبان دیگر هرگز بی نقص و کامل نیست و همیشه ترجمه و معادل مناسبی وجود ندارد، اما وقتی ترجمه وجود دارد، از آن استفاده کنید.
این ترجمهها میتوانند نکات مهمی برای بحثهای شما باشند. بنابراین در کلاس خود در مورد معادلهای زبان مادری با چانک های واژگانی که درباره آن صحبت میکنید بگویید.
اصطلاحات منابع عالی برای این چانک های واژگانی هستند. سعی کنید یک فرهنگ لغت اصطلاحی برای زبانی که تدریس میکنید، در دست داشته باشید.
بیشتر بدانید:
- چگونه برای یادگیری زبان ها از دیکشنری استفاده کنیم؟| راهنمای جامع
- بهترین دیکشنری های یادگیری زبان انگلیسی؛ آنلاین و کاغذی
۴. چانک های قبلی را در درس های بعدی بگنجانید
احتمالاً با روش «پل زدن» به عنوان یک تکنیک آموزشی آشنا هستید: پل زدن (bridging) به معنی مرور مطالب قدیمی، که قبلاً آموزش دادهاید با گنجاندن آن در دروس جدید است.
فرض کنید که زبان آموزان چند روز پیش عباراتی با حروف اضافه مانند “at the corner,” (در مقابل) “in front of” (در گوشه) و “go beyond” (فراتر رفتن) را یاد گرفتهاند.
هنگامی که به دنبال داستان هستید یا یک بازی زبانی سرگرم کننده انجام میدهید، این عبارات را در فعالیتها بگنجانید تا در ذهن زبان آموزان شما آماده بمانند.
به عنوان مثال،
در یک داستان میتوانید بگویید: “The princess was tempted to go beyond the gates. (شاهزاده خانم وسوسه شد که از دروازهها فراتر برود.) | این عبارت را به خاطر دارید بچه ها؟ ‘Go beyond.’ با من تکرار کنید! خوب، حالا به داستان خودمان برگردیم.»
درسهای شما باید ترکیبی از عبارات قدیمی باشد که مرور میکنید و عبارات جدیدی که معرفی میکنید. مرور درسهای گذشته به زبان آموزان حس آشنایی داده و به آنها اعتماد به نفس میدهند و درسهای جدید چیزها را جالب میکنند و روند یادگیری را به جلو میبرند.
۵. روی فعالیت های شنیداری و خواندنی سرمایه گذاری کنید
اگر میخواهید غریزه زبان آموزان خود را برای یافتن «چانک های» واژگانی در زبان مقصد تقویت کنید، لازم است مطالب زیادی برای خواندن و گوش دادن به آنها بدهید. (حتی بهتر است اگر آنها بتوانند به چیزی گوش دهند و یک نسخه از متن را در دست داشته باشند.)
با گوش دادن های مکرر، گوش آنها با ریتم و قافیه زبان مقصد آشنا می شود. با مطالعه زیاد، عباراتی که به طور طبیعی وجود دارند و حاوی مطالب درست هستند، به آرامی از صفحه بیرون میآیند و به چشم میآیند.
- به آنها اجازه دهید به پادکستهای زبانی، کتابهای صوتی یا آهنگ گوش دهند.
- مطالب مختص آنها مانند مقالات روزنامه، کتاب های کودکان، حتی پست های وبلاگ را ارائه دهید.
اما اجازه ندهید آنها در کلاس شما منفعلانه گوش کنند یا بخوانند. از زبان آموزان بخواهید فهرستی از عبارات واژگانی موجود در مطالب اختصاص داده شده تهیه کنند و آنها را در کلاس با هم مرور کنند.
سخن پایانی
این نکات به شما کمک می کند تا رویکرد واژگانی را در کلاس زبان خود پیاده کنید. با این رویکرد، زبان آموزان شما زبان مقصد را سریعتر یاد میگیرند و همچنین روانتر به نظر میرسند!
اما فکر نکنید که این تنها ابزار موجود در چنته شماست: سایر راهبردها و رویکردهای آموزشی برای آموزش زبان خارجی نیز در مجموعه کارهای شما جای دارند. با استفاده از این ابزارها، زبان آموزان شما را به سرعت در روان صحبت کردن به زبان جدید، پیشرفت خواهند کرد.
مقاله مکمل:
نحوه آموزش واژگان به زبان آموزان به عنوان زبان دوم
منبع: fluentu.com