۳۵ تا از رایج ترین ضرب المثل های روسی+ ترجمه و تلفظ صوتی
در حالی که بسیاری از جملات معروف از نویسندگان، آهنگسازان و چهره‌های سیاسی مشهور سرچشمه می‌گیرند، نقل قول‌ها، ضرب‌المثل‌ها و شعارهای معاصر و خنده‌داری نیز وجود دارد که ممکن است در حین یادگیری زبان گفتاری روسی برای شما سرگرم‌کننده و مفید باشد.
چه از طریق روش‌های مختلف یادگیری روسی و چه با شرکت در کلاس زبان روسی، آشنایی با نقل قول‌ها و اصطلاحات روسی نه تنها راهی عالی برای یادگیری برخی از کلمات جدید روسی است، بلکه برای شناخت فرهنگ و تاریخ روس‌زبانان نیز مفید است.
در این مقاله جالب‌ترین و سرگرم‌کننده‌ترین ضرب المثل های روسی را خواهید یافت.
در ادامه می‌خوانید:
- معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد سیاست به زبان روسی
- معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد عشق و شانس به زبان روسی
- معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد خانه و خانواده به زبان روسی
- معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد پافشاری و تلاش سخت به زبان روسی
- معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد غذا به زبان روسی
- معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد حیوانات به زبان روسی
- معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد دیدگاه بهتر به زندگی به زبان روسی
- سخن پایانی
معروف‌ترین ضرب المثل های سیاسی روسی
| ضرب المثل روسی | ترجمه و معادل فارسی + توضیحات | |
| ۱ | Доверяй, но проверяй.
|
به یک نفر اعتماد کن، اما بررسی کن که آیا حقیقت را می‌گوید یا نه.
🔸 این ضرب‌المثل به اهمیت اعتماد همراه با بررسی و تأیید اشاره دارد و در مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای بین آمریکا و شوروی در دهه ۱۹۸۰ معروف شد. |
معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد عشق و شانس به زبان روسی
| ضرب المثل روسی | ترجمه و معادل فارسی + توضیحات | |
| ۲ | Любовь зла, полюбишь и козла.
|
عشق آن‌قدر بی‌رحم است که ممکن است به یک بز هم دل ببندی.
🔸این ضرب‌المثل به کور بودن عشق اشاره دارد و می‌گوید که عشق ممکن است باعث شود فرد عاشق کسی شود که شخصیت مناسبی ندارد. |
| ۳ | Ни пуха, ни пера. / К чёрту!
|
نه خز، نه پر.» «به شیطان! معنی: «موفق باشی.» «بدشانسی نیاری!» 🔸این ضرب‌المثل به آرزوی موفقیت و دوری از بدشانسی اشاره دارد و به طور سنتی در میان شکارچیان استفاده می‌شده است. |
| ۴ | На вкус и цвет товарищей нет.
|
برای طعم و رنگ دوستی وجود ندارد. معنی: هر کسی سلیقه منحصر به فرد خود را دارد. 🔸این ضرب‌المثل به تنوع سلیقه‌ها اشاره دارد و می‌گوید که هر فرد باید بتواند بر اساس سلیقه شخصی خود دوستان یا شریک زندگی خود را انتخاب کند. |
| ۵ | Запретный плод сладок.
|
معنی : میوه ممنوعه شیرین‌تر است.
🔸این ضرب‌المثل به جذابیت چیزهای ممنوعه اشاره دارد و توصیه می‌کند که والدین فرزندان‌شان را از معاشرت با افراد مورد علاقه‌شان منع نکنند. |
معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد خانه و خانواده به زبان روسی
| ضرب المثل روسی | ترجمه و معادل فارسی + توضیحات | |
| ۶ | В гостях хорошо, а дома лучше.
|
دیدن دیگران خوب است، اما خانه بهتر است.
🔸این ضرب‌المثل بر اهمیت زندگی در خانه تأکید دارد و به شنوندگان یادآوری می‌کند که در حالی که تعطیلات و تجربه‌های جدید لذت‌بخش هستند، خانه جایی است که دل به آن تعلق دارد! |
| ۷ | Где родился, там и пригодился.
|
در محل تولدت بیشترین فایده را داری.
🔸این ضرب‌المثل بر اهمیت ماندن در زادگاه و کمک به جامعه محلی تأکید دارد و توصیه می‌کند که پس از تحصیل به وطن بازگردند. |
معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد پافشاری و تلاش سخت به زبان روسی
| ضرب المثل روسی | ترجمه و معادل فارسی + توضیحات | |
| ۸ | Кто рано встаёт, тому Бог подаёт.
|
خداوند به کسانی که زود بیدار می‌شوند، پاداش می‌دهد.
🔸این ضرب‌المثل به اهمیت زود بیدار شدن و کار سخت برای دستیابی به موفقیت و زندگی بهتر اشاره دارد. |
| ۹ | Лучшая защита—нападение.
|
معنی : بهترین دفاع، حمله خوب است.
🔸این ضرب‌المثل به اهمیت پیش‌دستی در عمل برای محافظت از خود اشاره دارد و ریشه در تاریخ جنگ‌های روسیه دارد. |
معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد غذا به زبان روسی
| ضرب المثل روسی | ترجمه و معادل فارسی + توضیحات | |
| ۱۰ | Яблоко от яблони недалеко падает.
|
سیب از درخت دور نمی‌افتد.
🔸این ضرب‌المثل، مشابه نسخه انگلیسی آن، نشان می‌دهد که کودکان به طور معمول به والدین خود شباهت زیادی پیدا می‌کنند. |
| ۱۱ | Первый блин—комом.
|
برای بار اول بد نیست. / تمرین باعث کمال می‌شود.
🔸این ضرب‌المثل به این معناست که اولین تلاش‌ها ممکن است کامل نباشند، اما با تمرین و تکرار، بهبود حاصل می‌شود. |
معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد حیوانات به زبان روسی
| ضرب المثل روسی | ترجمه و معادل فارسی + توضیحات | |
| ۱۲ | Делать из мухи слона.
|
معنی : از کاه کوه ساختن.
🔸این عبارت زمانی استفاده می‌شود که کسی مسئله‌ای کوچک را آن‌قدر بزرگ می‌کند که تبدیل به یک مسئله واقعی و بزرگ می‌شود. |
| ۱۳ | Работа не волк—в лес не убежит.
|
معنی: نگران نباشید، کار فردا هم منتظرتان خواهد بود.
🔸این ضرب‌المثل به این معناست که نیازی به عجله نیست و کار همیشه منتظر خواهد بود، بنابراین نگران نباشید. |
| ۱۴ | Без труда не вытащишь и рыбку из пруда.
|
بدون تلاش، حتی نمی‌توانی یک ماهی از برکه بیرون بکشی.
🔸این ضرب‌المثل به اهمیت کار سخت و تلاش برای دستیابی به موفقیت اشاره دارد و یادآوری می‌کند که بدون تلاش، هیچ چیز ممکن نیست. |
| ۱۵ | Конь не валялся.
|
اسب دراز نکشیده است؛ کار هنوز انجام نشده است.
🔸این ضرب‌المثل به این معناست که کار هنوز شروع نشده یا انجام نشده است و ممکن است به عادت قدیمی استراحت دادن به اسب‌ها قبل از شروع کار برگردد. |
| ۱۶ | Кот наплакал.
|
گربه گریه کرده است. معنی: مقدار بسیار کمی از چیزی. 🔸این ضرب‌المثل به مقدار بسیار کمی از چیزی، معمولاً پول، اشاره دارد و از این واقعیت که گربه‌ها زیاد گریه نمی‌کنند، نشأت گرفته است. |
| ۱۷ | Жить как кошка с собакой
|
مانند یک گربه با یک سگ زندگی کردن. معنی: با هم کنار نیامدن. 🔸این ضرب‌المثل به افرادی اشاره دارد که دائماً با یکدیگر در حال جنگ و نزاع هستند، مانند سگ و گربه. |
| ۱۸ | Волка ноги кормят.
|
پاهای گرگ او را تغذیه می‌کنند. معنی: با نشستن به جایی نمی‌رسی. 🔸این ضرب‌المثل به اهمیت تلاش و حرکت برای دستیابی به اهداف اشاره دارد و می‌گوید که با نشستن و انتظار کشیدن، به جایی نمی‌رسی. |
معروف‌ترین ضرب المثل های در مورد دیدگاه بهتر به زندگی به زبان روسی
| ضرب المثل روسی | ترجمه و معادل فارسی + توضیحات | |
| ۱۹ | Лучше поздно, чем никогда.
|
بهتر است کاری را دیر شروع کنیم تا اینکه اصلاً شروع نکنیم.
🔸همانند ضرب‌المثل های دیگر، این عبارت ما را تشویق می‌کند که حتی اگر کاری را دیرتر از آنچه در ابتدا برنامه‌ریزی کرده‌ایم انجام دهیم، باز هم آن را به انجام برسانیم. |
| ۲۰ | Будет и на нашей улице праздник!
|
معنی: زمان ما هم خواهد رسید!
🔸این ضرب‌المثل به امیدواری و ادامه تلاش در مواجهه با سختی‌ها اشاره دارد و می‌گوید که روزهای خوب برای ما هم خواهد آمد. |
| ۲۱ | Всё хорошо в своё время.
|
همه چیز در زمان خودش خوب است. معنی: برای هر چیزی زمان و مکانی وجود دارد. 🔸این ضرب‌المثل به اهمیت صبر و انتظار برای زمان مناسب اشاره دارد و تشویق می‌کند که برای هر چیزی زمان و مکانی وجود دارد. |
| ۲۲ | Слово—серебро, молчание—золото.
|
معنی: گوش کن و یاد بگیر.
🔸همان‌طور که در انگلیسی می‌گویند، حرف زدن ارزان است. البته برای یادگیری زبان روسی باید صحبت کنید، اما گاهی اوقات بهترین کار این است که فقط گوش دهید. |
| ۲۳ | Тише едешь—дальше будешь.
|
آرام‌تر بروی، دورتر خواهی رسید. معنی: آهسته و پیوسته رفتن، برنده شدن است. 🔸این ضرب‌المثل به اهمیت آهسته و پیوسته رفتن برای دستیابی به موفقیت اشاره دارد و یادآوری می‌کند که سرعت همیشه به معنای برتری نیست. |
| ۲۴ | Работа не волк—в лес не убежит.
|
ترجمه: کار گرگ نیست که به جنگل فرار کند.
🔸این ضرب‌المثل شبیه به این است که بگوییم: کار فردا هم منتظرت خواهد بود. |
| ۲۵ | Век живи—век учись.
|
یک قرن زندگی کن، یک قرن یاد بگیر.
🔸این ضرب‌المثل شبیه به این است که بگوییم: «زندگی کن و یاد بگیر.» |
| ۲۶ | Слово не воробей: вылетит — не поймаешь.
|
گنجشک وقتی پرواز کرد، نمی‌توانی بگیریش.
🔸این ضرب‌المثل شبیه به این است که بگوییم: «حرفی که گفته شد را دیگر نمی‌توان پس گرفت.» |
| ۲۷ | двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь.
|
اگر دنبال دو خرگوش بدوی، هیچ‌کدام را نمی‌گیری. |
| ۲۸ | Делать из мухи слона.
|
از مگس، فیل درست کردن.
🔸این گفتار به معنای این است که: «از یک مشکل کوچک، کوهی نساختن.» |
| ۲۹ | Любовь – как лодка – на одном весле не уплывешь.
|
عشق مانند یک قایق است با یک پارو نمی‌توان دور شد.
🔸این ضرب‌المثل از استعاره دریا برای توضیح این که یک رابطه به دو نفر نیاز دارد استفاده می‌کند. |
| ۳۰ | Любовь – это как вино, с годами она крепчает.
|
عشق مانند شراب است، با گذشت زمان قوی‌تر می‌شود.
🔸این ضرب‌المثل عشق را در چارچوب «افزایش ارزش با گذشت زمان» قرار می‌دهد. |
| ۳۱ | Любовь глазами не видно, а она есть.
|
عشق با چشم‌ها دیده نمی‌شود، اما وجود دارد.
🔸این ضرب‌المثل به ما می‌گوید که عشق در همه جا هست، حتی اگر نتوانیم آن را ببینیم. |
| ۳۲ | Любовь не знает закона.
|
عشق قانون نمی‌شناسد.
🔸این ضرب‌المثل معادل انگلیسی «عشق بی‌مرز است» می‌باشد. |
| ۳۳ | Любовь нечаянно приходит, а уходит неожиданно.
|
عشق به طور غیرمنتظره‌ای می‌آید، اما به طور شگفت‌انگیزی می‌رود.
🔸این ضرب‌المثل به ما می‌گوید که عشق می‌تواند ما را به طور غیرمنتظره‌ای شگفت‌زده کند. |
| ۳۴ | Любовь к семье – главное счастье.
|
عشق به خانواده بزرگ‌ترین شادی است.
🔸خانواده در فرهنگ روسی اهمیت زیادی دارد. |
| ۳۵ | Любовь к сердцу не пришьешь.
|
نمی‌توان عشق را به قلب دوخت.
🔸این ضرب‌المثل معادل گفتن «عشق نمی‌تواند تحمیل شود» است. |
سخن پایانی
یادگیری و درک ضرب‌المثل‌های فرهنگی مختلف به ما کمک می‌کند تا دیدگاه گسترده‌تری نسبت به زندگی پیدا کنیم. این ضرب المثل های روسی یادآور می‌شوند که حتی در دل مشکلات، نوری از امید و فرصت وجود دارد.
با نگاه مثبت و امیدواری، می‌توانیم با قدرت بیشتری به پیش برویم و از هر وضعیت به بهترین نحو استفاده کنیم. این نگرش نه تنها به ما آرامش می‌دهد، بلکه به ما می‌آموزد که همیشه به دنبال خوبی‌ها و فرصت‌ها باشیم.
منابع: