۸ مهر: روز جهانی ترجمه و مترجم
آیا تا به حال جهان را بدون مترجم و کسی که بتواند زبان‌های دنیا را به هم مرتبط کند، تصور کرده‌اید؟ آیا اصلا چنین جهانی قابل تصور است؟
در ادامه می‌خوانید:
- ۸ مهرماه (۳۰ سپتامبر) روز جهانی ترجمه و مترجم
- چرا روز بزرگداشت ترجمه و مترجم آخرین روز ماه سپتامبر است؟
- مترجم چه می‌کند؟
- چند دستاورد مهم که بدون مترجمان امکان‌پذیر نبود
انسان‌ها با ارتباط با یکدیگر زنده هستند؛ اما ارتباطات با ایما و اشاره کاری عبث و بیهوده است. آدم‌ها باید بتوانند با یکدیگر صحبت کنند، ولی این که همه بتوانند به راحتی با یکدیگر صحبت کنند امری محال است؛ چرا که در جهان بیش از ۷۱۰۰ زبان وجود دارد. کسی نمی‌تواند به همه این زبان‌ها مسلط شود.
به همین دلیل وجود شخصی نیاز است که بتواند بین انسان‌ها رابطه‌ای برقرار کند و صحبت‌های یکی را برای دیگری به صورت قابل فهم بیان کند. شغل مترجمی شغلی حیاتی است و ارزشی برابر با شغل پزشکی را در جهان از آن خود کرده است.
روز جهانی ترجمه و مترجم مبارک!
۸ مهرماه (۳۰ سپتامبر) روز جهانی ترجمه و مترجم
در کل جهان روز ۳۰ سپتامبر به عنوان روزی تعیین شده تا به تمام متخصصان زبان و کسانی که به حرفه مترجمی مشغول هستند، ادای احترام شود.
در این روز تمام مترجمان در سراسر جهان ردای نامرئی شغل خود را از تن در می آورند و گرد هم جمع می‌شوند و این روز را در کنار یکدیگر جشن می‌گیرند.
آن‌ها کسانی هستند که توانسته‌اند ملت‌ها را به یکدیگر نزدیک کنند، گفتگوها را تسهیل کنند، باعث ایجاد تفاهم و همکاری مردم در سراسر جهان با یکدیگر شوند، به توسعه و پیشرفت ملت‌ها کمک کنند و صلح و امنیت جهانی را توسعه دهند.
بله، این شغل جز مهم‌ترین و اصلی‌ترین مشاغل در سراسر جهان به شمار می‌آید و ۳۰ سپتامبر تنها روزی است که ارزش این شغل به جهانیان یادآوری می‌شود.
چرا روز بزرگداشت ترجمه و مترجم آخرین روز ماه سپتامبر است؟
این تاریخ به این دلیل انتخاب شده که روز بزرگداشت سنت جروم (Saint Jerume)، مترجم کتاب مقدس و قدیس حامی مترجمان است.
سنت جروم کشیشی اهل شمال شرقی ایتالیا بوده که به خاطر تلاش موفقیت‌آمیز او برای ترجمه بیشتر کتاب مقدس به لاتین از نسخه‌های خطی یونانی عهد جدید شناخته شده است. از دیگر موفقیت‌های او در این حرفه می‌توان به ترجمه بخش‌هایی از انجیل عبری به یونانی اشاره کرد.
در واقع سنت جروم اصالتا ایلیاتی بوده و زبان مادری او گویش ایلیاتی داشته است. گویش ایلیاتی یک زبان هندواروپایی است که دیگر وجود ندارد. او زبان لاتین را در مدرسه و زبان‌های یونانی و عبری را در حین سفرهای خود آموخت و به آن‌ها مسلط شد. او پس از تلاش‌های بی‌وقفه در ۳۰ سپتامبر ۴۲۰ در نزدیکی «بیت لحم» چشم از جهان فروبست.
از این رو فدراسیون بین المللی مترجمان (FIT) از زمان تأسیس خود در سال ۱۹۵۳، روز ترجمه را جشن گرفته است، تا این که در ۲۴ مه ۲۰۱۷، مجمع عمومی قطعنامه ۷۱/۲۸۸ را در مورد نقش متخصصان زبان در ارتباط بین کشورها و تقویت صلح، تفاهم و توسعه به تصویب رساند و ۳۰ سپتامبر را به عنوان روز جهانی ترجمه اعلام کرد.
مترجم چه می‌کند؟
شاید خیلی از افراد تصور کنند که مترجمی شغل سختی نیست و مترجم کسی است که فقط متنی را از زبانی به زبان دیگر بازمی‌گرداند؛ ولی باید بگوییم که این تصوری اشتباه است!
مترجم باید بتواند مفاهیم را با حفظ محتوا از زبانی به زبان دیگر برگرداند، باید بتواند یک اثر علمی و یا حتی ادبی را همان‌گونه که مد‌نظر نویسنده یا گوینده بوده به زبان دیگر بیان کند، باید بر تمام اصول فنی و زبانی مسلط باشد، باید بتواند به تمام اصطلاحات و تفاسیر زبان‌های مورد نظر خود مسلط باشد، او باید بتواند ترجمه را طوری انجام دهد که ضمن حفظ محتوا برای مخاطب قابل فهم و واضح باشد و از همه مهم‌تر باید به فرهنگ و آداب‌و‌رسوم ملت‌هایی که با آن‌ها کار می‌کند به صورت کامل آشنا باشد.
بیشتر بخوانید:
موارد یاد شده موضوعاتی هستند که طی سالیان و کسب تجربه‌های متوالی در کار ترجمه به دست می‌آیند. به همین خاطر است که کسی را که به زبان دوم مسلط است نمی‌توان مترجم خطاب کرد.
چند دستاورد مهم که بدون مترجمان امکان‌پذیر نبود
هیروگلیف
تا زمان کشف سنگ روزتا (Rosetta Stone) که در حال حاضر در موزه بریتانیا در لندن به نمایش گذاشته شده است، باستان‌شناسان نمی‌توانستند نوشته‌های باستانی مصر، هیروگلیف‌ها را بخوانند.
حدود ۲۰۰ سال پیش سنگ روزتا در مصر باستان پیدا شد و مهم‌تر از آنچه روی آن نوشته شده بود این بود که ۳ زبان مختلف بر روی آن وجود داشت. همین داستان به زبان یونانی، به خط دموتیک و دوباره به خط هیروگلیف نوشته شد. دانشمندان می‌توانستند یونانی بخوانند. آن‌ها حتی می‌توانستند فیلمنامه Demotic را بخوانند. و حالا می‌توانستند هیروگلیف بخوانند! همه این‌ها به لطف چند مترجم خبره امکان‌پذیر شد.
تجارت جهانی
ترجمه اجازه تجارت جهانی را می‌دهد. این واضح به نظر می‌رسد، اما اگر تا به حال اعداد را نشنیده باشید، ممکن است شما را شگفت‌زده کنند.
صنایع جهان مجموعاً سالانه حدود ۷۰ تریلیون دلار معامله می‌کنند. در مقایسه با تجارت الکترونیک جهانی ۱.۲ تریلیون دلار در سال است و همچنین برای اجرا به کار مترجمان نیاز دارد.
برای دستیابی به ۹۰ درصد از فعال‌ترین کاربران اینترنت در سطح جهان، محتوا باید حداقل به ۱۳ زبان ترجمه شود. در حال حاضر تنها ۰.۰۰۰۰۰۰۶۷٪ از کل محتوای آنلاین ایجاد شده روزانه ترجمه می‌شود (حتی به یک زبان دیگر).
طب مدرن
ریشه‌های طب مدرن متعلق به یک جامعه نیست، بلکه مجموعه‌ای از مطالعات و یافته‌هایی است که از کشورها و فرهنگ‌های مختلف سرچشمه گرفته است.
ترجمه چیزی است که به پیشرفت‌های بیشتر در مورد یافته های دانشمندان چینی باستان کمک کرد (اولین دست‌نوشته‌های پزشکی چینی در زمان امپراتور اوجین (۲۷۰-۳۱۰) وارد شدند).
یکی دیگر از دستاوردهای مترجمان، ترجمه‌هایی است که در حوزۀ متون طب و پزشکی انجام می‌شوند و مراقبت‌های بالینی را برای بیماران در کشورهای سراسر جهان بهبود بخشیده و جان انسان‌ها را نجات می‌دهند.
منابع: